Een generaal met drie sterren op de mouw die een privéspion laat neuzen binnen een particulier bedrijf. En niet de eerste de beste: zijn eigen vrouw.
Een stammenstrijd binnen de Militaire Inlichtingendienst, waar argeloze burgers de dupe van worden. Dat verwacht je in Pyongyang,
niet in de polder. Toch is dit wat auteur Edwin Giltay meemaakte – hij schreef er De doofpotgeneraal over.
In dit boek doet hij verslag van het nogal doorzichtige optreden van geheim agenten bij de internetprovider waar hij werkte.
Aanvankelijk trachtte een agente Giltay er te rekruteren als militair analist. Maar gelijktijdig werden háár gangen nagegaan.
De inzet van deze krachtmeting binnen Defensie: het beruchte fotorolletje van Srebrenica – mét daarop foto’s
van oorlogsmisdrijven. De recruiter die Giltay had benaderd, wilde publiek maken dat de foto’s allerminst waren mislukt. En laat
dát nu de positie van een zekere driesterrengeneraal hebben ondermijnd.
De doofpotgeneraal is de weerslag van dit spionageschandaal en dient als getuigenis hoe deze geheime cover-upoperatie volledig uit de
hand liep. Bij hun miljardenrechtszaak tegen de Nederlandse Staat gebruiken de Moeders van Srebrenica de publicatie als een van hun vele
ondersteunende bewijsstukken. Het is ingebracht om het standpunt te ondersteunen dat onze krijgsmacht medeverantwoordelijkheid draagt
voor de genocide op hun echtgenoten en zonen.
Twee hoge oud-militairen reageerden furieus op het boek en wegens bezwaren uit de militaire
inlichtingenhoek werd het
door de rechter verboden. Het Gerechtshof Den Haag – dat zich boog over de bewijzen – oordeelde echter dat er geen twijfel bestaat over de
zorgvuldigheid van het boek en herriep het verbod. Bovendien onderschreef het hof het belang van de publicatie voor het maatschappelijk
debat over Srebrenica. Lees al deze én de nieuwste ontwikkelingen in de derde geactualiseerde druk van De doofpotgeneraal.
De doofpotgeneraal, 3e herziene druk Edwin Giltay | Nawoord Hans Laroes
Jaar van uitgave: 2022 | 258 pagina’s
Paperback: € 22,90
Spreekverbod opgeheven
AMSTERDAM – Auteur Edwin Giltay promoot na zijn overwinning voor de
persvrijheid zijn boek op het podium bij Barts Boekenclub.
Tijdlijn
2014
Publicatie
2015
Gecensureerd
2016
Verbod opgeheven
2017
Kamervragen
2022
3e
herziene druk
Spreekverbod opgeheven
AMSTERDAM – Auteur Edwin Giltay promoot – na zijn overwinning
voor de persvrijheid – zijn boek op het podium bij Barts Boekenclub.
Nieuws
Er verschenen wereldwijd al meer dan 300 artikelen over De doofpotgeneraal.
Enkele achtergrondartikelen, nieuwsitems en tv-fragmenten:
Nationale Ombudsman verliest rechtszaak
DEN HAAG –
De nationale ombudsman Reinier van Zutphen heeft een rechtszaak verloren die was aangespannen door auteur Edwin Giltay.
De schrijver had indertijd een verzoek bij de ombudsman ingediend tot rectificatie
van een op aantoonbare onjuistheden gebaseerd rapport.
Lees meer
Redactie De doofpotgeneraal
Den Haag
20 juli 2023
Nationale Ombudsman verliest rechtszaak
De nationale ombudsman Reinier van Zutphen heeft een rechtszaak verloren die was aangespannen door auteur Edwin Giltay.
De schrijver van non-fictiethriller De doofpotgeneraal had indertijd een verzoek bij de ombudsman ingediend tot rectificatie van een op aantoonbare
onjuistheden gebaseerd rapport.Lees minder
Van Zutphen weigerde daaraan gevolg te geven. Giltay: ‘Het bewuste rapport hangt van onwaarheden aan elkaar. Dat heeft zeer nadelig uitgepakt voor het nader
onderzoeken van het schandaal dat mijn boek beschrijft.’
De ombudsman weigerde zijn zaak verder in behandeling te nemen, maar is nu door de
rechter
teruggefloten. Het door Giltay ingediende WOO-verzoek (Wet Open Overheid) werd namelijk door de
instantie aangemerkt als ‘misbruik van recht’. Dat argument werd evenwel door de rechter genadeloos afgefakkeld.
Giltay werd bijgestaan door Stichting
De Verbeelding,
die tevens drie andere burgers representeerde. De Rechtbank Den Haag oordeelde dat de ombudsman ook in hun zaken evident onrechtmatig
heeft gehandeld.
De Doofpotgeneraal in museum Estland
DEN HAAG –
Het ‘Banned Books Museum’ in Tallinn, Estland, heeft De doofpotgeneraal van Edwin Giltay opgenomen in de collectie.
‘We zijn verheugd dit boek te kunnen tonen en het publiek te informeren over het verhaal,’ zegt curator Joseph Dunnigan.
Lees meer
Redactie De doofpotgeneraal
5 maart 2021
Banned Books museum
De Doofpotgeneraal in museum Estland
Het Banned Books Museum in Tallinn, Estland, heeft
De doofpotgeneraal van Edwin Giltay opgenomen in de collectie.Lees minder
Na protest uit militaire kringen werd de non-fictiethriller in 2015 door de Haagse rechtbank verboden. Het boek was toen al een jaar op de markt. Het gerechtshof verwees
het verbod echter naar de prullenbak, waarop een tweede editie verscheen.
‘We zijn verheugd dit boek te kunnen tonen en het publiek te informeren over het verhaal’, zegt curator Joseph Dunnigan. Volgens Giltay is de
instelling van groot belang: ‘Het museum is een ode aan het vrije woord. Dat verdient een opsteker.’
Betonnen muur van onbegrip
DEN HAAG –
Wie als klokkenluider misstanden aan de kaak stelt, hoeft doorgaans niet te rekenen op al te veel steun. En wanneer je een falende overheid ter
verantwoording roept, kun je slechts terecht bij de nationale ombudsman. Die loopt niet over van begrip.
Lees meer
Wie als klokkenluider misstanden aan de kaak stelt, hoeft doorgaans niet te rekenen op al te veel steun. En wanneer je een falende overheid ter verantwoording
roept, kun je slechts terecht bij de nationale ombudsman. Die loopt niet over van begrip.Lees minder
‘Ik zal uw vragen niet beantwoorden,’ schrijft Reinier van Zutphen (zie foto) op de langste dag van het jaar. GeenDoofpot had slechts een handvol
vraagtekens opgeworpen ‐ alle even legitiem,
alleen: de ombudsman heeft er geen zin in. Een opmerkelijke houding. Van goede manieren getuigt het hoe dan ook allerminst; etiquette-koningin Amy Groskamp-ten Have
had de beste man ongetwijfeld een verbale draai om de oren gegeven.
Gaat de overheid in de fout, dan zijn er voor de eenvoudige burger weinig kanalen om zaken recht te laten zetten. In Groot-Brittannië wend je je in dat soort
gevallen al gauw tot ‘jouw’ parlementariër, die de belangen behartigt van de inwoners van zijn of haar kiesdistrict. Niet dat dat altijd wat
uithaalt, integendeel, maar je hebt in elk geval het gevoel persoonlijk vertegenwoordigd te worden.
Hier in Nederland is het minder gebruikelijk rechtstreeks naar een Kamerlid te stappen. En, laten we wel zijn, die heeft zich ook maar te voegen naar het
partijbelang. Staat het onderwerp in kwestie niet hoog op de partijpolitieke agenda (of is de kwestie niet mediageniek genoeg), dan wordt er in het beste geval
slechts beleefd geluisterd.
Een gang naar de rechter is alweer een stap verder, voor menigeen een stap te ver. Al was het alleen al vanwege de kosten. Bovendien hebben rechtszaken
aangespannen tegen de overheid de neiging zich ellenlang voort te slepen. Blijft over: de nationale ombudsman. Een bastion van rechtvaardigheidszin en een koene
strijder tegen onrecht begaan door de overheid jegens diens burgers. Op papier.
Stel: je wordt in een ministeriële missive voor gek verklaard door een overheidsdienaar. De ombudsman doet enkel summier onderzoek en zegt geen onregelmatigheden
te hebben aangetroffen. Het onderzoeksresultaat wordt integraal gepubliceerd op internet. Uiteindelijk blijkt in een juridische procedure onomstotelijk dat de
betreffende ambtenaar zich faliekant heeft vergaloppeerd. Er komt zelfs een uitspraak van het Gerechtshof. De overheid zat fout.
Pijnlijk. Zowel voor de overheid als de nationale ombudsman. Niettemin: een episode om lessen uit te trekken, zaken recht te zetten en het in de toekomst beter
te doen. Op naar het licht! Er gebeurt echter niets. Het rapport van de ombudsman blijft ongewijzigd op het web staan. Ook komt geen van de betrokken partijen op
het idee om met excuses over de brug te komen.
Hoe verzin je het, denkt u. Wie zoiets uit z’n duim zuigt, heeft een overactieve fantasie. Wij leven immers in een beschaafd land, met beschaafde ministers en
beschaafde ambtenaren. En een beschaafd bastion van rechtvaardigheidszin. Lever dit scenario in bij een filmproducent en u wordt schaterlachend de deur gewezen.
Dit is werkelijk te vergezocht. Ongeloofwaardig.
Maar dit is wel degelijk de ruwe werkelijkheid. Klokkenluider Edwin Giltay ondervond het aan den lijve. Jaren terug was hij getuige van een spionageschandaal
op de werkvloer van een internetprovider.
De militaire inlichtingendienst was ten prooi gevallen aan een interne machtsstrijd, die ten overstaan van de buitenwereld aan de oppervlakte kwam bij voornoemd
bedrijf. Giltay wilde er het fijne van weten en ging op onderzoek uit. Het kostte hem, naar mag worden aangenomen, uiteindelijk zijn betrekking.
Diverse pogingen om helderheid te krijgen van het Ministerie van Defensie blijken vruchteloos. Opeenvolgende bewindslieden doen alsof hun neus bloedt, ofwel laten
de kwestie over aan niet bijster geïnformeerde secondanten. Ook de inspecteur-generaal der krijgsmacht, die zaken als deze zou moeten onderzoeken, geeft blijk van
een niet al te serieuze opvatting van zijn taak. Bureaus hebben lades en dit gebeuren past het beste in een la.
Eind 2014 verschijnt De doofpotgeneraal, Giltays relaas over de spionageaffaire. Het manuscript was voor publicatie ter inzage gegeven aan de toenmalige
minister. Die het niet nodig achtte te reageren. De defensiemedewerker die hem als krankjorum betitelde, reageert wél. Zij het een jaar na publicatie, met een
‘kort’ geding. Resultaat: het bijkans reeds uitverkochte boek wordt door de rechter verboden. Niet bepaald een hoogtepunt voor de vaderlandse
persvrijheid.
De auteur gaat in hoger beroep en het Gerechtshof Den Haag oordeelt in de lente van 2016 dat het boek weer mag verschijnen: ‘Er bestaat geen twijfel over de
zorgvuldigheid waarmee Edwin Giltay het heeft geschreven.’ Fijn, dank u. Wil de ombudsman dan even dat op onjuiste gronden gebaseerde rapport uit
roulatie nemen? En kan de minister wellicht excuses maken voor de ontstane heibel? Laten we wel zijn: het was een defensiemedewerker die over de schreef ging.
De ombudsman: wij zijn niet verantwoordelijk en bovendien hebben wij nu wel genoeg correspondentie van u ontvangen, de groeten. Giltay: ehm, u laat onwaarheden
officieel uwerzijds rondslingeren op internet, zou u daar niet wat aan doen? Reinier van Zutphen reageert niet meer op diens vragen. Aan post zijnerzijds zal geen
briefpapier meer worden verkwist, zo blijkt uit de laatste repliek van ombudszijde.
Defensie verschuilt zich evenzeer: wij hebben ons nooit in deze zin uitgelaten over Giltays geestelijke gesteldheid. Die uitspraak is voor rekening van een
individuele ambtenaar. Die hier al lang niet meer werkt. Prettige dag nog. Dat de ministeriële missive een officieel document betreft van de Militaire
Inlichtingendienst, geaccordeerd door ‐ jawel ‐ de minister van Defensie, doet even niet ter zake. En dat arrest van het Gerechtshof? Daar vindt
Defensie verder niets van, bij monde van Ank Bijleveld.
Daar sta je dan, met je goeie gedrag. Je boek is ondertussen door menig dag- en weekblad in binnen- en buitenland positief ontvangen. Je kunt bogen op
aanbevelingen van journalisten, wetenschappers, Kamerleden en zelfs een oud-minister. Interviews her en der. Het moet de hogere echelons nu toch duidelijk zijn dat
in hun geledingen fouten zijn gemaakt die het verdienen (zo groot zijn de fouten wel) rechtgezet te worden.
Want leven wij niet in een beschaafd land, met beschaafde ministers en beschaafde ambtenaren? En een beschaafd bastion van rechtvaardigheidszin? We hebben nog de
Tweede Kamer … Die ‐ hulde! ‐ de minister daadwerkelijk om opheldering vraagt. Antwoord: de zaak is onderzocht, niks aan de hand. Gaat allen rustig
slapen. Daar neemt het parlement genoegen mee, niet beseffende dat het met een spreekwoordelijk kluitje in het spreekwoordelijke riet wordt gestuurd.
Alle wegen bewandeld, alle mogelijkheden benut. Voor de ombudsman ben je inmiddels een onwelkome figuur en Defensie ziet je eveneens liever gaan dan komen. Ben je
dan uitgepraat? Nou, nee. GeenDoofpot gaat namelijk verder met het stellen van vragen. En Giltay zelf ook, trouwens. De betonnen muur van onbegrip gaat óóit tegen
de vlakte.
Dus, Reinier en Ank: mochten jullie voordien nog met échte antwoorden over de brug willen komen ‐ we houden ons aanbevolen.
Defensie flatert voort
AMSTERDAM –
Geen ministerie wordt zoveel geplaagd door misstanden als Defensie. Daarbij schiet de afhandeling van diverse
affaires voortdurend tekort.
Zo verklaarde minister Bijleveld over het opheffen van het verbod op De doofpotgeneraal : ‘Daar vindt Defensie verder niets van.’
Lees meer
Er zijn weinig ministeries waar zoveel misstanden worden geconstateerd als Defensie. Het departement ligt nagenoeg permanent onder vuur. Daarbij schiet de
afhandeling van diverse affaires voortdurend tekort.Lees minder
Het is slechts een bescheiden opsomming van defensieschandalen van de afgelopen paar jaar. Minister Jeanine Hennis en commandant der Strijdkrachten Tom
Middendorp restte begin oktober weinig anders dan het veld te ruimen. Hennis ging even later echter aan de slag bij datzelfde Defensie. Als overste levert ze
inmiddels een ‘speciale bijdrage aan gereedsstellingsoefeningen’. Middendorp is ondertussen adjudant van de koning, als dank voor ‘bewezen
diensten’ aan de Nederlandse krijgsmacht.
Fouten maakt iedereen ‐ ze vervolgens vakkundig weer herstellen, is de kunst. En daar loopt het bij Defensie een- en andermaal mis. Een gemiddelde werknemer die
verantwoordelijk is voor zoveel blunders en de falende afhandeling daarvan, zal na te zijn opgestapt in de regel niet in aanmerking komen voor een eervolle functie
bij een aanverwante werkgever. Laat staan dat hij of zij door hetzelfde bedrijf in dienst wordt genomen.
Het is allerminst van de laatste tijd ‐ laat staan incidenteel ‐ dat nalatigheid bij de afwikkeling van ongelukken en schandalen gebrekkig wordt aangepakt.
De gevaren van het kankerverwekkende chroom-6 waren volgens het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu al in 1973 bij het
departement bekend. Overlevenden en nabestaanden van de vliegtuigcrash in de Ierse Zee in 1981, verklaarden in november vorig jaar dat het ministerie de
zaak nog steeds niet naar behoren had behandeld.
Srebrenicaveteranen voelen zich jaren later nog altijd in de steek gelaten door hun voormalige werkgever.
Sprookje
Het Srebrenica-drama is zonder twijfel een van de zwartste bladzijden uit de geschiedenis van onze krijgsmacht. De door Dutchbat te beschermen moslimenclave in
voormalig Joegoslavië werd op 11 juli 1995 onder de voet gelopen door de Servische troepen van generaal Mladić. Vervolgens voltrok zich de ernstigste
oorlogsmisdaad op Europees grondgebied sinds de Tweede Wereldoorlog. Het dodental van de genocide bedroeg rond de 8.000. Een rammelend mandaat, gebrekkige
voorbereiding, ontoereikende bewapening ‐ het zijn slechts enkele oorzaken van het mislukken van de missie. Nederland hield er een nationaal trauma aan over.
Veteraan Remko de Bruijne was erbij als soldaat eerste klasse: ‘We wisten al weken van tevoren dat de enclave zou vallen. We meldden elke dag de
troepenverplaatsingen van bussen, tanks en andere voertuigen vanuit Servië richting Srebrenica. De Servische regering zei dat het een oefening betrof, meer niet.
Ik was 20, vers van de luchtmobiele opleiding, maar dat sprookje geloofde ik niet. Oefenen tijdens een oorlog ‐ oorlog is toch geen oefening? De
troepenbewegingen werden doorgegeven aan onze operations room in Potočari, die gaf het weer door aan de hogere echelons in Zagreb. Helaas is er niets mee gedaan
en het resultaat kennen we allemaal.’
Afgezien van de oorlogshandelingen, waren de werkomstandigheden op de basis van Dutchbat verre van ideaal. ‘Nabij onze compound lagen bergen wit asbest, open
en bloot’, vertelt De Bruijne. ‘Na een regenbui was alles over het terrein gespoeld. We hebben het in opdracht onbeschermd opgeruimd ‐ daar zijn
foto’s van. Ook stond er een open nucleair vat dat gevaarlijke straling bevatte. In een rapport werd gezegd dat men het personeel en het thuisfront niet
ongerust wilde maken ‘vanwege dit gegeven’.’
Sceptisch
Jaar injaar uit verschijnen
aanhoudend berichten over de omstreden wijze waarop Defensie met de nasleep van de tragedie omgaat. De Bruijne: ‘In 2014 bezochten
Hennis, premier Rutte en generaal Middendorp een bijeenkomt in Amersfoort, speciaal voor Dutchbat III. Ze hebben daar allerlei beloften gedaan, onder meer over
eerherstel en hulp bij psychische problemen. Dat is allemaal op niets uitgelopen. Met mij zijn vele Dutchbatveteranen zeer sceptisch over wat Defensie en de
politiek toezeggen. Zelf heb ik al 14 jaar een procedure lopen tegen Defensie. Ze hebben de zaak getraineerd, zijn afspraken niet nagekomen en hebben zich bediend
van procedurele trucjes.’
Defensie laat in een reactie weten: ‘De militairen van Dutchbat hebben een heel moeilijke periode doorgemaakt en helaas hebben sommigen hierdoor schade
ondervonden. Defensie biedt hen zorg en ondersteuning; er zijn voorzieningen waarvan zij gebruik kunnen maken. Ook hebben deze veteranen een beroep kunnen doen op
de ereschuldregeling om schade op Defensie te verhalen. Veteranen die nog restschade ondervinden, kunnen rechtstreeks contact met ons opnemen. De aanvragen worden
zo voortvarend mogelijk en op individuele basis behandeld.’
De Bruijne is niet onder de indruk: ‘Je kunt natuurlijk ondersteuning aanvragen; alleen wordt in de praktijk alles afgewezen. Je moet meerdere keuringen
ondergaan door artsen van Defensie en er is hen weinig aan gelegen om je financieel tegemoet te komen.’ Het is de oud-militair verder
opgevallen dat het
departement het nodige kwijt is over de val van de enclave: ‘De werkorder Srebrenica: verdwenen. Documentatie over graven op de compound: zoek. Het beruchte
fotorolletje: vernietigd.’
Dat laatste spreekt minister Bijleveld (zie foto) tegen: ‘Defensie heeft geen beeldmateriaal achtergehouden.
Al het beeldmateriaal waarover Defensie beschikte, is ter beschikking gesteld aan het Joegoslaviëtribunaal en aan het NIOD dat in 2002 het rapport Srebrenica,
een ‘veilig’ gebied heeft gepubliceerd.’
Diskrediet
Dat laatste is volgens auteur Edwin Giltay weinig overtuigend: ‘De bronnen die ik in mijn boek De doofpotgeneraal opvoer, hebben aannemelijk kunnen maken dat
fotomateriaal van Dutchbat wel degelijk is achtergehouden.’ Zijn non-fictiethriller werd in 2015 door de rechtbank verboden op verzoek van een voormalig
defensiemedewerker; volgens haar waren de feiten verzonnen.
Ank Bijleveld verklaart desgevraagd: ‘In het boek lopen feiten en fictie inderdaad door elkaar heen.’ In hoger beroep veegde het Gerechtshof Den Haag
de bezwaren echter van tafel en stelde dat er geen twijfel bestaat over de zorgvuldigheid van het inmiddels weer verkrijgbare boek. ‘Daar vindt Defensie
verder niets van,’ zegt Bijleveld.
Giltay werd indertijd in een door het ministerie officieel naar buiten gebracht rapport aangemerkt als ‘volledig gestoord’. De bewindsvrouw ontkent
anno 2018 achter dit rapport te staan: ‘Defensie heeft zich nooit in deze zin over de heer Giltay uitgelaten.’ Het document is desondanks nimmer
herroepen en blijkt nog steeds openbaar.
Kwalijker dan dat het ministerie hem in diskrediet brengt, vindt de schrijver dat de waarheid over Srebrenica nog steeds in de doofpot zit: ‘Het toegeven
van fouten is bij Defensie nooit echt ontwikkeld. In tegenstelling tot sommige fotorolletjes.’ De Bruijne vult aan: ‘Liever houden ze alles
onder de pet, want anders komen de schadeclaims. Gerechtigheid en waarheid zijn niet relevant voor ze.’
Nederland verduisterde foto’s van dode Bosniërs in Srebrenica
SARAJEVO, BOSNIË –
Nederland is medeverantwoordelijk voor de genocide in Srebrenica. En het feit dat Dutchbat niets heeft gedaan om de slachting te voorkomen,
is een trauma voor de Nederlandse samenleving, bericht Al Jazeera in deze longread over De
doofpotgeneraal.
Lees meer
Tekst Jasmin AgiĆ
Oorspronkelijk gepubliceerd in het Servo-Kroatisch op 21 juli 2018
Nederland verduisterde foto’s van dode Bosniërs in Srebrenica
De Nederlandse publicist Edwin Giltay heeft de cover-upaffaire blootgelegd,* omdat foto's gemaakt door officier Johannes Rutten
het bewijs zijn van het begin van de genocide in Srebrenica.
Nederland is als land [mede-]verantwoordelijk voor de genocide in Srebrenica in 1995, en het feit dat het Nederlandse
bataljon gestationeerd in de door de VN beschermde enclave, niets heeft gedaan om de slachting te voorkomen, is een trauma dat de Nederlandse samenleving
zelfs twee decennia na de tragische gebeurtenissen nog onder ogen moet zien.
Lees minder De passiviteit van Nederlandse soldaten maakte deel uit van de Nederlandse militaire strategie, die volgens Edwin Giltay,
schrijver van De doofpotgeneraal,
‘de Bosnische bevolking van Srebrenica’ uitleverde aan ‘soldaten van het Bosnisch-Servische leger’. Tijdens deze dramatische momenten maakte
de Nederlandse officier Johannes Rutten foto’s van negen Bosnische lijken, die het begin van de genocide bewijzen, aangezien de opnames werden gemaakt
op 13 juli, dat wil zeggen slechts twee dagen na de val van Srebrenica.
In uw boek schrijft u dat Nederlandse soldaten tijdens de val van Srebrenica ‘compromitterende’ foto’s hebben gemaakt. Werden deze
foto’s genomen in opdracht van de legerleiding of op eigen initiatief? Zijn er scènes in de foto’s die getuigen van het feit dat de soldaten van het
Republika Srpska-leger (Servische strijdkrachten) genocide hebben gepleegd?
Hoewel Dutchbatsoldaten Srebrenica niet beschermden, namen ze hun rol als waarnemers van de Verenigde Naties wel degelijk serieus. Velen namen foto’s
die later werden gebruikt als bewijs van wandaden, zoals bevestigd door het Joegoslaviëtribunaal (ICTY) in Den Haag. Ljiljana Piteša van het bureau van de
Aanklager mailde me op 3 oktober 2017: ‘Ik wil graag benadrukken dat de medewerking van de Dutchbatsoldaten, inclusief het afleggen van getuigenissen
in onze zaken, essentieel was voor onze succesvolle vervolgingen van de genocide in Srebrenica.’
Er is echter slechts een beperkt aantal foto’s bij het ICTY terechtgekomen. De Nederlandse advocaten Klaas Arjen Krikke en
Michael Ruperti – die meer dan 200 Dutchbatveteranen vertegenwoordigden in een geplande rechtszaak tegen hun voormalige werkgever – klaagden
op 28 november 2016 in een artikel van het Nederlandse persbureau ANP dat veel foto’s van hun cliënten door hun superieuren zijn vernietigd. Andere
foto’s zijn bij terugkeer uit Bosnië door de Militaire Inlichtingendienst van hen afgenomen. Advocaat Krikke voegde daar onheilspellend aan toe:
‘Dutchbatsoldaten werden onder druk gezet om dit niet openbaar te maken.’
Nota bene, of Dutchbatsoldaten opdracht hebben gekregen om foto’s te maken in Srebrenica, weet ik niet zeker. Mijn boek is een
persoonlijk ooggetuigenverslag van een intern spionageschandaal in Nederland, gerelateerd aan de doofpot aangaande de compromitterende foto’s die
werden genomen. Hoewel de pers De doofpotgeneraal steeds weer beschrijft als een ‘Srebrenica-boek’, geeft het geen informatie uit eerste
hand over de gebeurtenissen die in 1995 plaatsvonden.
U schrijft dat foto’s zijn genomen door luitenant Johannes Rutten samen met twee andere Nederlandse soldaten. Wanneer zijn deze foto’s genomen
en onder welke omstandigheden? Verder beweert de Nederlandse inlichtingendienst dat zijn fotorolletje is vernietigd, maar u denkt er anders over. Is er een kans
dat deze rolletjes vandaag de dag in de archieven van de inlichtingendiensten liggen? In uw boek noemt u ook een radioprogramma waarin een ongenoemde officier
van de Nederlandse krijgsmacht verklaarde dat Nederlandse soldaten het Servische leger hielpen bij het ‘instappen’ van Bosnische mannen in bussen
die hen naar massamoordlocaties brachten …
Dutchbat-luitenant Johannes Rutten fotografeerde de dramatische gebeurtenissen in Srebrenica. Volgens zijn getuigenis voor het Haagse tribunaal observeerde
hij wat hij beschouwde als ‘een Dutchbat-luitenant en enkele Dutchbatsoldaten die hielpen bij de deportatie van de bevolking, door de moslimvluchtelingen
te helpen het gebied te verlaten’.
Op andere foto’s van luitenant Rutten zouden negen lichamen van Bosniakken te zien zijn die vlak voor zijn aankomst ter plaatse
waren vermoord. Er stroomde nog bloed uit de lijken. Nog steeds in het gebied, werden Rutten en zijn collega’s beschoten door de Servische strijdkrachten. Ze
riskeerden dus hun leven om deze foto’s te maken. Dit alles gebeurde op 13 juli 1995 in Srebrenica, twee dagen na de val van de enclave.
Wat voor de Nederlandse autoriteiten verontrustend is, is dat de foto’s van deze negen lichamen de op handen zijnde genocide
door de Serviërs aantoonden, waarop de Nederlandse militairen hadden moeten ingrijpen. Hoewel het later werd ontkend, was de Nederlandse
legerleiding zich er op dat moment terdege van bewust dat de wreedheden plaatsvonden, omdat kolonel Rutten aan zijn superieuren had gerapporteerd wat hij had gezien.
‘Toen de kolonel [Dutchbatveteraan Johannes Rutten] uiteindelijk terugkeerde naar Nederland, gaf hij het fotorolletje aan de
inlichtingendienst van het Nederlandse leger om te ontwikkelen. Later kreeg hij te horen dat er tijdens het ontwikkelproces een fout was gemaakt en dat de
foto’s verkeerd waren ontwikkeld’, aldus zijn getuigenis aan het ICTY. Peter Rutten (geen familie), die een officieel militair politieonderzoek
leidde naar de foto’s van Johannes Rutten, is er echter van overtuigd dat er sprake is van een samenzwering. Volgens Peter Rutten ligt het rolletje ergens
in een archief opgeslagen.
U zegt dat het Ministerie van Defensie, de Nederlandse inlichtingendienst en het militaire inlichtingenwezen veel moeite hebben gedaan om de publicatie
van deze foto’s te voorkomen. Waarom hebben ze zulke complexe doofpotoperaties uitgevoerd?
De verdoezelde foto’s zijn niet alleen uiterst schadelijke PR voor ons land. Ze zouden ook de huidige rechtszaak van de Moeders van Srebrenica tegen
de Staat der Nederlanden ondersteunen, mochten ze opduiken. Ik herinner me dat ik hun advocaat Marco Gerritsen heb horen klagen tijdens zijn pleidooi op
6 oktober 2016 bij het Gerechtshof in Den Haag, over hoe zijn zaak wordt geschaad omdat essentiële informatie wordt achtergehouden door de Nederlandse Staat.
Ergo, genoeg reden voor het Nederlandse militaire inlichtingenwezen om doofpotoperaties te initiëren en met verstoringsmaatregelen deze foto’s te onderdrukken.
U noemt ook dat tijdens een vergadering van de geheime dienst is besloten dat alles in het werk moet worden gesteld om ervoor te zorgen dat het fotorolletje
niet wordt gepubliceerd, met als excuus dat de soldaten op deze manier moeten worden beschermd. Waarom werd zo‘n beslissing genomen?
Een medewerker van de Militaire Inlichtingendienst, die mij in 1998 probeerde te rekruteren als analist, informeerde mij over een inlichtingenvergadering
die zij bijwoonde over het beruchte filmrolletje van Luitenant Rutten. Volgens haar werd aangevoerd dat deze foto’s nooit openbaar zouden mogen worden
gemaakt, om Dutchbatveteranen te beschermen. Eenmaal gepubliceerd in populaire tijdschriften konden veteranen worden herkend door vrienden die dan moeilijke
vragen zouden kunnen stellen over hun rol in Srebrenica. Dit zou vervelend zijn voor de veteranen …
De waarheid die wordt onderdrukt, in een democratie: het is inderdaad hoogst schokkend. Fotografische bewijzen van het begin van de
genocide werden door de Nederlandse regering achtergehouden opdat ‘onze jongens’ met hun maatjes bier konden drinken in hun plaatselijke cafés
zonder dat hen wordt gevraagd over hun falen in Srebrenica.
Terwijl de eerdergenoemde militaire inlichtingenmedewerker er niet in slaagde mij te rekruteren, ontdekte ik dat ze zelf in het
geheim werd gevolgd door een andere Nederlandse spion. Deze situatie liep volledig uit de hand. Aan de basis van dit getouwtrek binnen de Militaire
Inlichtingendienst lagen de beruchte foto’s. Eén van de facties wilde de beelden openbaar maken, de andere wilde deze informatie in de doofpot houden.
Uw boek werd in Nederland verboden, maar een jaar later oordeelde een hogere rechtbank in het voordeel van de publicatie ervan. Wie heeft de publicatie
überhaupt verhinderd en om welke reden?
Ik beschrijf het geheimedienstschandaal in De doofpotgeneraal, gepubliceerd in 2014. De rekruteerder beschuldigde me een jaar na publicatie van laster
en begon een rechtszaak tegen mij met de steun van haar voormalige inlichtingenbaas. Verrassend genoeg won ze. Mijn boek werd verboden, wat een unieke tegenslag
was voor de vrijheid van meningsuiting in Nederland. Het Gerechtshof in Den Haag heeft het vonnis echter resoluut vernietigd. Gelukkig hebben de rechters
– na bestudering van alle bewijzen – erkend dat mijn boek op feiten is gebaseerd en geoordeeld ‘dat de nauwkeurigheid ervan niet in het
geding is’.
Vandaar dat De doofpotgeneraal in 2016 opnieuw werd gelanceerd. Ik voegde acht hoofdstukken toe, waarin ik mijn overwinning
voor de persvrijheid beschrijf.
Een gevolg van de juridische strijd is echter dat ik de naam van de indiscrete recruiter-spion niet meer mag onthullen. Haar naam
moet geheim worden gehouden.
De doofpotgeneraal ontving geweldige recensies en meer dan 40 aanbevelingen van parlementsleden, onderzoeksjournalisten,
militaire historici, enzovoort. Zelfs de minister van Defensie moest met een antwoord komen, nadat een parlementaire commissie haar had bevolen het officiële
standpunt van het Ministerie van Defensie te verduidelijken.
De minister antwoordde dat mijn boek wordt ‘gekenmerkt door de goed leesbare stijl waarin het geschreven is’,
maar beweerde dat het onwaarheden bevat.
De minister erkent dus de uitspraak van het Gerechtshof Den Haag niet en houdt vast aan het eerdere vonnis, dat is vernietigd.
Dit is hoogst bedenkelijk. Helaas is het ministerie niet bereid dit schandaal, dat de strijdkrachten in verlegenheid brengt, recht te zetten.
Srebrenica is de grootste mislukking van onze strijdkrachten, hoewel er in het recente verleden talloze militaire schandalen op
ontoereikende wijze zijn behandeld. Het lijkt een gangbare praktijk om schandalen op een zeer onprofessionele manier aan te pakken.
U schrijft ook dat de Nederlandse soldaten zich ten tijde van de val van Srebrenica onverantwoordelijk hebben gedragen, zich niet hebben verzet, noch
iets anders hebben gedaan om de moorden te voorkomen. Hoe verklaart u hun gedrag en hun gebrek aan empathie? Hebben de Nederlandse soldaten in Srebrenica
een bevel van de Nederlandse legerleiding gekregen om niets te doen en dienden Nederland en het Nederlandse leger uit het conflict te blijven?
Ik kan er geen woorden voor vinden om het gedrag van Dutchbat in Srebrenica te beschrijven: het waren Dutchbatsoldaten die de Bosniakken in Srebrenica
hebben ontwapend en hebben beloofd hen te beschermen. Maar toen de Serviërs de enclave overvielen, hebben mijn landgenoten hen zonder nadenken overgeleverd
aan de genade van hun aartsvijanden. De Nederlanders vuurden geen enkel schot af. De verdedigingslinies, gegraven door de Bosniërs, werden zomaar aan de
Servische troepen overgedragen. De anti-tankwapens in het Nederlandse arsenaal werden niet gebruikt.
Daarnaast moet worden opgemerkt dat de Fransen op 10 juni 1995, de dag voor de val van de enclave, hebben aangeboden Dutchbat te
ondersteunen met secties van de Rapid Reaction Force, alsmede met Tiger-aanvalshelikopters en hun bemanningen. Elk van deze helikopters had de Servische
tanks binnen enkele minuten kunnen uitschakelen. De Nederlandse staat weigerde echter dit aanbod te accepteren.
Niet meedoen en niets doen was feitelijk het beleid van Dutchbat. Al tijdens de training voor hun missie werden de militairen
geïnstrueerd dat er geen good guys en geen bad guys waren. Ze moesten gewoon hun tijd uitzitten. Luchtsteun werd beloofd, voor het geval
er iets zou gebeuren.
Is Srebrenica het grootste Nederlandse collectieve trauma van de moderne tijd?
De volkerenmoord in Srebrenica is inderdaad het pijnlijkste collectieve trauma van ons land. Vooral voor Nederland is het moeilijk om de schaamte van deze
dramatische episode te verwerken, omdat er al zoveel leugens zijn verteld door de autoriteiten. Transparantie is naar mijn mening van vitaal belang, maar de
Nederlandse Militaire Inlichtingendienst lijkt daar anders over te denken.
Nog een opmerking: het is beangstigend dat het in ons zogenaamd beschaafde land in feite legaal is voor onze geheime diensten
om Nederlandse burgers te intimideren en desinformatie te verspreiden, dit alles in het belang van de Staat.
*) Deze cover-up is aan het licht gebracht door andere Nederlandse media.
Tweede Kamer: Defensie móét antwoorden
DEN HAAG – De vaste Kamercommissie voor Defensie heeft unaniem besloten dat de minister van Defensie
opheldering moet verschaffen aan auteur Giltay. Hart van Nederland toog naar het Binnenhof voor een reportage,
zie tv-fragment met Tweede Kamerlid Sadet Karabulut.
‘De krijgsmacht heeft een handje van intimidatiepraktijken’
DEN HAAG –
Hij kwam terecht in een web van intriges binnen de Militaire Inlichtingendienst. Zijn boek werd verboden, maar het hof stelde
Edwin Giltay in het gelijk. ‘Mij krijgen ze niet zomaar monddood,’ zegt hij over de
verstoringsmaatregelen nu een nieuwe druk is verschenen.
Lees meer
‘De krijgsmacht heeft een handje van intimidatiepraktijken’
Hij kwam terecht in een web van intriges en rivaliteit binnen de Militaire Inlichtingendienst. Zijn ervaringen zette hij op papier
in De doofpotgeneraal. Het boek werd verboden, maar het gerechtshof stelde auteur Edwin Giltay (zie foto) in het gelijk. De herziene druk van
zijn non-fictiethriller is onlangs verschenen bij uitgeverij De Blauwe Tijger.Lees minder
‘In 1998 – ik was midden twintig – solliciteerde ik bij de marine, waar ik een goede indruk maakte. Vervolgens werd een poging
gedaan mij te rekruteren door de toenmalige MID, de Militaire Inlichtingendienst. Een van hun mensen vroeg me om als militair analist
aan de slag te gaan. Zij was geïnfiltreerd bij internetaanbieder Casema waar ik werkte. Maar ondertussen werd ze heimelijk geobserveerd door een
andere spion, een situatie die volledig uit de hand liep. Op de achtergrond speelde hierbij dat er binnen het inlichtingenwezen sprake was van een
stammenstrijd: één groep wilde het beruchte fotorolletje van Srebrenica in de doofpot houden, anderen wilden de waarheid daarover juist in de
openbaarheid brengen.’
Dat fotomateriaal was toch verloren gegaan bij het ontwikkelen?
‘De recruiter klaagde op de werkvloer over diverse zaken die fout gingen binnen de geheime dienst. Zo vertelde ze dat het
Srebrenica-fotorolletje helemaal niet was mislukt; ze had de foto’s met eigen ogen gezien. Haar tegenstrevers lieten haar in de gaten houden door
een infiltrant die achteraf de echtgenote van generaal Ad van Baal bleek te zijn. Hij had volgens mijn informatie zijn eigen vrouw als privé-spion
ingezet. Van Baal was plaatsvervangend bevelhebber van de Koninklijke Landmacht ten tijde van het Srebrenica-drama. Het zou hem en Defensie
ongekend gezichtsverlies opleveren als de bewuste foto’s ooit naar buiten komen. Ze zijn namelijk het bewijsmateriaal van de beginnende
genocide door de Serviërs. Daar had de landmachttop dus wel dégelijk weet van.’
Dit boek zal in defensiekringen niet met gejuich ontvangen zijn.
‘De voormalige MID-recruiter spande een rechtszaak aan omdat ik haar onjuist zou hebben beschreven, waardoor haar ‘goede naam’ in
diskrediet zou zijn gebracht. Saillant: De doofpotgeneraal was toen al een klein jaar verkrijgbaar. In de rechtbank wist
ze geen van haar claims hard te maken; ze overlegde werkelijk geen énkel bewijs! Met alle documenten die ik had aangeleverd,
kon ik echter aantonen dat mijn verhaal juist was. Toch werd het boek verboden – totaal onbegrijpelijk. Een dergelijke aantasting van de persvrijheid
is een unicum in Nederland. In hoger beroep werd het vonnis gelukkig resoluut van tafel geveegd: het gerechtshof gaf aan dat de publicatie
voldoende steun vindt in de feiten. Nee, mij krijgen ze niet zomaar gemuilkorfd.’
Terug naar Defensie – heeft het ministerie ooit de intriges van de MID onder de loep genomen?
‘Nee, integendeel. Nadat ik de overheid had gevraagd de Casema-affaire te onderzoeken, ben ik op allerlei manieren tegengewerkt,
geïntimideerd zelfs. Daar ga ik in de nieuwe druk nader op in, terdege onderbouwd met documentatie. Als je ziet hoe ik door verschillende
inlichtingendiensten onder druk ben gezet en in diskrediet ben gebracht, dan toont dat aardig de werkwijze van onze geheime diensten. De krijgsmacht
heeft een handje van intimidatiepraktijken, daar kunnen ook de nodige ex-militairen over meepraten. Wie de vuile was van Defensie buitenhangt,
krijgt problemen. Mijn zaak is slechts een van de vele.’
Wat hoop je met je boek te bereiken?
‘Ik zou het toejuichen als de Casema-affaire alsnog wordt uitgeplozen – inlichtingenmedewerkers zijn hier verantwoordelijk geweest voor
onder meer ongeoorloofde infiltratie, afschrikking, diefstal en inbraak. De kwalijke rol die Van Baal heeft gespeeld mag dan gelijk worden ontrafeld. Een fraaie
klus voor minister Hennis. Belangrijker is niettemin dat het deksel van de Srebrenica-doofpot wordt gelicht, zoals ook Hans Laroes in het nawoord van
mijn boek bepleit. De zogeheten verstoringsmaatregelen van de overheid waar ik persoonlijk mee te maken heb gehad, hoe ernstig ook, vallen daarbij
in het niet. Mocht Defensie overigens nog wat willen proberen: iedere poging mij monddood te maken is op niets uitgelopen. Kom maar op.’
Hof schiet boekverbod af
DEN HAAG –
Het Gerechtshof Den Haag heeft het door de rechtbank opgelegde verbod op non-fictiethriller De doofpotgeneraal resoluut
naar de prullenbak verwezen. ThePostOnline filmde de zitting, zie tv-fragment met Giltay's advocaat Jurian
van Groenendaal en de drie rechters.
Nederlandse rechter verbiedt boek over Srebrenica
SKOPJE, MACEDONIË –
Een Nederlandse rechtbank in Den Haag heeft auteur Edwin Giltay verboden om zijn boek De doofpotgeneraal te verspreiden en verkopen, maar ook te
promoten. Macedonisch dagblad Dnevnik wijdde vandaag zijn openingsartikel hieraan.
Lees meer
Tekst Žana Božinovska
Oorspronkelijk gepubliceerd in het Macedonisch op 28 december 2015
Nederlandse rechter verbiedt boek over Srebrenica op verzoek oud-spionne
21e eeuw, Europese Unie, auteur Edwin Giltay
De mogelijkheid om een boek te verbieden in een land dat vrijheid predikt, heeft de Nederlandse media geschokt en er werd gereageerd op het feit dat
in het land waar marihuana legaal is, iemand een boek kan verbieden.Lees minder
Een Nederlandse rechtbank in Den Haag heeft auteur Edwin Giltay verboden om zijn boek De doofpotgeneraal te verspreiden en verkopen, maar heeft ook alle
mogelijke promotionele activiteiten verboden. Het boek spreekt over de onaangename ervaringen van het Nederlandse bataljon in Srebrenica, waarvan een lid de
misdaden vastlegde in de Potočari-basis in juli 1995, maar deze opnamen later verdwenen in een laboratorium in Den Haag. Het boek, zou de officiële Nederlandse
versie van de gebeurtenissen in Srebrenica ten dele hebben gecompromitteerd.
Auteur Giltay verwijt een voormalig lid van de Nederlandse inlichtingendienst MID verantwoordelijk te zijn voor dit schandaal bij Defensie. De oud-MID-ambtenaar
beweert daarentegen dat de haar verweten gebeurtenissen zijn verzonnen en dat zij van auteur Giltay geen kans kreeg om haar kant van het verhaal te vertellen.
Niemand begrijpt de beslissing
We vroegen schrijver Edwin Giltay om een verklaring over het rechterlijk vonnis om het boek te verbieden, die in een interview voor Dnevnik zegt dat zelfs
híj́ zelf niet weet waarom de rechtbank zo'n besluit heeft genomen.
‘Mijn advocaat vindt de beslissing bizar. We gaan in beroep en hopen dat de uitspraak over een paar maanden wordt gewijzigd,’
zegt Giltay.
Hij vindt het vonnis nog vreemder gezien het feit dat het meer dan een jaar geleden werd gepubliceerd, beschikbaar
was en de mensen het konden lezen. Dus niemand begrijpt waarom het nu is verboden.
De Nederlandse media zijn ontzet over de mogelijkheid om een boek te verbieden in een land dat vrijheid predikt,
en er werd gereageerd op het feit dat in het land waar marihuana legaal is, iemand een boek kan verbieden.
In het boek - dat een goede recensie kreeg van de Nederlandse voormalige minister van Ontwikkelingssamenwerking, de latere minister van
Milieu, Jan Pronk - staat de botsing tussen twee groepen binnen het Nederlandse Ministerie van Defensie centraal in de dagen van de dramatische gebeurtenissen na de
genocide in Srebrenica. De ene kant wilde dat de opnames waarin ze worden gespot, en waarop de moorden op moslims in de basis genaamd Dutchbat zijn vastgelegd, tegen
elke prijs werd vernietigd – een film die compromitterend was voor de Nederlandse regering. De andere kant was echter van mening dat de foto’s voor het grote publiek
beschikbaar moesten worden gesteld. Zoals het in het boek staat, wilde een voormalige Nederlandse generaal Dutchbat-leden beschermen door de opnames uit de buurt van
het publiek te houden.
'Het is belangrijk te zeggen dat ik vorig jaar in maart [2014], een half jaar voor de publicatie van het boek, de tekst naar het ministerie
van Defensie heb gebracht en om een reactie heb gevraagd. Er waren geen opmerkingen over de tekst, geen problemen met de publicatie van het boek. Maar nu klaagt de
hoofdpersoon in mijn boek over de publicatie. Zij begon de rechtszaak tegen mij,’ vertelde Giltay.
De voormalige spionne zonder bewijs in de rechtbank
Volgens het vonnis van de rechtbank verzocht het oud-lid van de Nederlandse inlichtingendienst om een verbod op het boek omdat in de tekst haar naam verkeerd is
gespeld en haar leeftijd niet klopte, dus stelde de rechtbank de nauwkeurigheid aan de orde van wat er in het boek staat. Maar, zo voegt Giltay eraan toe, het is een
feit dat hij haar naam heeft geschreven zoals die in officiële documenten van het ministerie staat en het ministerie er daarom geen opmerking over kwam.
‘Het vonnis is bizar. De rechter die vonniste, had het boek helemaal niet gelezen, wat betekent dat ze haar huiswerk niet heeft gedaan.
Bovendien had de oud-spionne geen documenten meegebracht, terwijl mijn advocaat met 17 documenten en bewijzen kwam die tonen dat mijn verhaal waar is, echt, gebaseerd
op feiten. Haar enige bewijs in de rechtszaal was mijn boek en niets anders,’ legt Giltay uit in het interview voor Dnevnik.
Hij vroeg ons de naam van de voormalige spionne niet te publiceren, omdat hij wegens het vonnis van de rechtbank gestraft zou kunnen worden.
Maar hij is ervan overtuigd dat het hof bij het hoger beroep een ander besluit zal nemen.
Het probleem is dat ik niet veel over mijn boek kan praten, omdat dit promotie van het boek zou betekenen en ik een boete van 1000 euro per
dag zou kunnen krijgen als ik de inhoud van mijn boek opnieuw vertel. Het ziet er allemaal zo vreemd uit. Sommige mensen vertellen me dat er misschien iets in het
boek staat dat geheim is gebleven. Mijn website is ook verboden. Veel mensen zeggen dat dit allemaal stom is omdat mensen nu meer geïnteresseerd zijn in het lezen
ervan', zegt Giltay, waarbij hij toevoegt dat het boek in 60 bibliotheken staat: ze kunnen het gaan halen.
Noot: In tegenstelling tot wat hierboven staat, heeft auteur Giltay de oud-spionne er niet van beschuldigd verantwoordelijk te zijn voor dit schandaal. Zij is niet
de hoofdpersoon van deze affaire die zich in 1998 afspeelde en foto's betreft die in de buurt van de Dutchbatbasis zijn genomen. De foto van dit openingsartikel
toont onderzoeksjournalist Brenno de Winter (links) die het eerste exemplaar van de eerste editie van De doofpotgeneraal ontvangt.
Recensies
‘Minutieus beschreven en goed gedocumenteerd.’
—
Jan Pronk, oud-minister
‘Het boek De doofpotgeneraal mag weer worden verspreid. … Er bestaat geen twijfel over de zorgvuldigheid waarmee Edwin Giltay het heeft
geschreven.’
—
Gerechtshof Den Haag
‘De heer Giltay heeft een indrukwekkend boek geschreven over zijn ervaringen. Ik vind dat de minister van Defensie een écht antwoord moet geven.’
—
Sadet Karabulut, oud-Tweede Kamerlid
★★★★★
‘De inlichtingendiensten gefileerd, de overheid ontmaskerd.’
—
Hebban
‘Dit boek maakt de noodzaak van stevige externe controle op inlichtingen- en veiligheidsdiensten maar al te duidelijk.’
—
Bram van Ojik, oud-Tweede Kamerlid
‘Waarom ondernam men zulke ingewikkelde cover-up-operaties?’
—
Al Jazeera
‘Een boekverbod is niet van deze tijd. Ik heb het boek gelezen en kan het iedereen aanraden. Het is erg spannend.’
—
Harry van Bommel, oud-Tweede Kamerlid
★★★★
‘Goede observatie van een trieste stammenstrijd in de legertop.’
—
Nieuwe Revu
‘Dit is een belangrijk boek over een belangrijke affaire, waarin de geheime dienst bewijs van oorlogsmisdaden tracht te verduisteren
ten koste van een willekeurige, maar verrassend attente burger.’
—
Roel van Duijn, politicus
‘Giltay noemt alle betrokkenen bij naam, hij geeft data, plaatsen, en nergens vliegt zijn relaas uit de bocht.’
—
Leidsch Dagblad
‘De werkelijkheid verzin je niet. De doofpotgeneraal is een onthutsende eyeopener over hoe onze geheime diensten werken.’
—
Philip Dröge, onderzoeksjournalist
★★★★★
‘Het is bijna verstikkend om te lezen hoe de inlichtingendiensten onschuldige burgers het leven zuur maken.’
—
Boekje Pienter (legerblog)
‘Roept de sfeer op van Graham Greene’s fameuze Our man in Havana. Maar dan gesitueerd in Delft in de kantoren van een internetprovider
…’
—
Christ Klep, militair historicus en auteur van Somalië, Rwanda, Srebrenica
‘De doofpotgeneraal laat zich lezen als een spannende en zeer gedetailleerde sleutelroman waarin de echte
namen worden onthuld.’
—
Checkpoint, maandblad voor veteranen
‘De werkelijkheid blijkt weer bizarder dan de grootste complottheorie. Dit boek bewijst dat werkelijk alles kan, ook in Nederland – inclusief
bedreigingen.’
—
Willem Middelkoop, publicist
‘In een nuchtere schrijfstijl met oog voor detail beschrijft Edwin Giltay het klungelige optreden van twee spionnen met gebrekkige omgangsvormen
waarvan hij getuige is.’
—
Haarlems Weekblad
‘Nederland is een soort groothandel in doofpotten. Ik herken dit verhaal heel erg.’
—
Roger Vleugels, jurist openbaarheid van bestuur
‘Andermaal wordt het vermoeden gevoed dat de Staat verantwoordelijk is voor het laten verdwijnen van het fotorolletje van Srebrenica.’
—
Marco Gerritsen en Simon van der Sluijs, advocaten ‘Moeders van Srebrenica’
‘Waarom kan de overheid niet gewoon open zijn? Het is belangrijk dat ook dit raadsel voorgoed wordt opgelost.’
—
Brenno de Winter, schrijver en veiligheidsexpert
‘Leestip! Het boek over het inzetten van geheim agenten en het fotorolletje van Dutchbat III werd eerst door de rechtbank verboden, maar is nu
vrijgegeven zodat iedereen kan lezen wat er gebeurt in Nederland.’
—
Vereniging Dutchbat III
‘Ik zou willen dat het héle boek Srebrenica ooit opengaat. Zodra de overheid dan ook openheid geeft over dit verhaal, zou dat een mooie
bijvangst zijn.’
—
Hans Laroes, oud-hoofdredacteur NOS
‘Over het mislukte fotorolletje uit Srebrenica, en over de warboel van intriges en rookgordijnen rond het verdwijnen van dit mogelijke bewijsmateriaal
van oorlogsmisdaden.’
—
de Volkskrant
‘Bij klokkenluiders als Victor van Wulfen, Fred Spijkers en Edwin Giltay werd geen goed onderzoek gedaan. #doofpot’
—
Jan Born, onderzoeksjournalist
‘Een aanrader voor iedereen die een kijkje wil nemen in de keuken van overheidsspionage in de praktijk en de gevaren die dat met zich meebrengt voor
alle betrokkenen.’
—
Bibliotheekdienst Biblion (1e recensie)
‘Dat geheime diensten mensen naar binnen schuiven bij bedrijven is geen nieuws: lees Edwin Giltays De Doofpotgeneraal.’
—
Victor van Wulfen, luchtmachtmajoor buiten dienst
‘De auteur beschrijft op boeiende wijze zijn confrontatie met een nogal doorzichtig optreden van een geheim agent bij de internetprovider waar hij
destijds werkte. Zijn verslag over deze affaire leest als een thriller.’
—
Bibliotheekdienst Biblion (2e recensie)
‘Ik acht Edwins boek zeer leesbaar en lezenswaardig: het brengt zeer gevoelige en belangwekkende kwesties naar voren.’
—
Caspar ten Dam, conflictanalyticus en oud-organisator Haagse Srebrenica-herdenking
‘Hooggeplaatsten proberen hun straatje schoon te vegen, maar worden door eigen geklungel aan de schandpaal genageld. Als het geen bloedernstige zaak
was, zou de lezer het kunnen opvatten als een magistrale grap.’
—
LeesKost, boekenblog
‘Dit is allemaal écht ‐ met de Militaire Inlichtingendienst in de hoofdrol, die blunderend en knoeiend zich voortbewoog rond Edwin.’
—
Jehanne van Woerkom, auteur van God huilt: document Srebrenica
‘Laat zich lezen als een spannend jongensboek.’
—
PhotoNmagazine
‘Goed dat hierover wordt bericht.’
—
Arnold Karskens, oorlogscorrespondent
‘Marihuana is er toegestaan, maar een boek over Srebrenica niet.’
—
Vesti, Servisch dagblad
‘Een aanrader. Er gaat een wereld voor me open! Het boek zette me aan tot nadenken: wie is eigenlijk mijn doofpotgeneraal, of moet ik zeggen
‘doofpot-secretaris-generaal’?’
—
Roelie Post, klokkenluider bij de Europese Commissie
‘Klinkt als een Hollywoodproductie, maar gaat over een waargebeurd verhaal.’
—
Student, Sloveense jongerenportal
‘Als het allemaal waar is, is Nederland een nog vreemder land dan ik in de afgelopen jaren ben gaan denken.’
—
Chris van der Heijden, historicus
‘De doofpotgeneraal biedt een onthutsende inkijk
in een wereld waar spionage, chantage en de ongeoorloofde inzet van middelen aan de orde van de dag zijn.’
—
De Andere Krant
‘Lees dit erg spannende boek. Dan weet je in ieder geval wat speelt en wat er kan gaan spelen.’
—
Metje Blaak, auteur en prostitutie-expert
‘Het boek leest als een thriller. Het leest heerlijk weg en het is nog waargebeurd ook. En wanneer lees je wat over overheidsspionage?’
—
Amsterdam FM
‘Het is nog steeds een raadsel waarom het boek in eerste instantie werd verboden. Maar kennelijk werd De doofpotgeneraal te brisant
gevonden.’
—
Jurian van Groenendaal, mediarecht-advocaat
‘Tijdens het hoger beroep tegen het boekverbod wordt meteen duidelijk dat Edwin Giltay meer bewijsmateriaal bezit: 30 bewijsstukken tegenover
één.’
—
Schrijven Magazine
‘Ik lees met ingehouden adem De Doofpotgeneraal. Het lijkt wel fictie, zo bizar spannend en zorgwekkend tegelijkertijd.’
—
Lenneke Sprik, docent-onderzoeker internationale veiligheid aan NHL Stenden
‘Giltay onthult zaken die het daglicht niet kunnen verdragen. En natuurlijk beantwoordt hij ook die ene vraag: wie is de generaal die het deksel op deze
doofpot houdt?’
—
New Word Order, boekenblog
‘Een ontnuchterende eye-opener van waartoe Defensie en de Nederlandse Staat in staat zijn.’
—
Jolies Heij, schrijver en Srebrenica-activist
Over het spreekverbod: ‘Misdadige politieke systemen kunnen alleen overleven als hun karakter wordt verhuld. Hoe misdadiger het systeem,
hoe groter en belangrijker de geheimen.’
—
Burgercomité-EU
Over de rechtszaak: ‘Spionnen zijn gewend om een loopje met de realiteit te nemen en die te masseren.’
—
kolonel b.d. Charlef Brantz, voormalig waarnemend commandant sector Noordoost-Bosnië van UNPROFOR
‘De doofpotgeneraal werd in Nederland bij gerechtelijk bevel verboden. Giltay ontkende valse informatie te hebben verstrekt en in 2016 werd het
verbod door het Gerechtshof Den Haag ingetrokken.’
—
Koran Sindo, Indonesisch dagblad
‘Ik zie graag dat er een Bosnische vertaling komt van De doofpotgeneraal.’
—
Mirsada Čolaković, oud-ambassadeur van Bosnië en Herzegovina in Nederland
‘Doofpotten, censuur en de schaduw van een genocide die wellicht was te voorkomen. De ingrediënten van een thriller zijn er allemaal, behalve dat de auteur,
Edwin Giltay, niets hoefde te verzinnen.’
—
+31 Mag, Italiaans tijdschrift
‘Liever houden ze alles onder de pet, want anders komen de schadeclaims. Gerechtigheid en waarheid zijn niet relevant voor ze.’
—
Remko de Bruijne, Dutchbat III-veteraan
‘Een opwindende documentaire thriller over een schandaal rond het verdwijnen van een fotorolletje uit een laboratorium in Den Haag.’
—
Dnevni Avaz, Bosnisch dagblad
‘Defensie heeft geen behoefte om inhoudelijk op het boek te reageren.’
—
Ank Bijleveld, oud-minister van Defensie
NB Ondanks alle ontvangen steun en het intrekken van het boekverbod, hebben verschillende autoriteiten in
Nederland hun fouten nog niet willen toegegeven. Het laatste woord over deze affaire is nog niet gezegd.
Auteur
Edwin Giltay (Den Haag, 1970) is redacteur en van Indische afkomst. Giltay werkte als technisch schrijver voor IBM
en als managementassistent voor Deloitte. Sinds meerdere jaren redigeert Giltay maatschappijkritische boeken en publicaties.
Wilt u Edwin Giltay benaderen? Stuur dan simpelweg een email naar
.
De non-fictiethriller die spionnen ontmaskert
en een sinistere operatie blootlegt die Nederlands falen in Srebrenica moest verdoezelen
De non-fictiethriller die spionnen ontmaskert en een sinistere operatie
blootlegt die Nederlands falen in Srebrenica moest verdoezelen
