Het énige Nederlandse boek dat een volledig boekverbod overwon:
Nu gratis beschikbaar als PDF
Een generaal met drie sterren op de mouw die een privéspion laat neuzen binnen een particulier bedrijf. En niet de eerste de beste: zijn eigen vrouw.
Een stammenstrijd binnen de Militaire Inlichtingendienst, waar argeloze burgers de dupe van worden. Dat verwacht je in Pyongyang,
niet in de polder. Toch is dit wat auteur Edwin Giltay meemaakte – hij schreef er De doofpotgeneraal over.
In dit boek doet hij verslag van het nogal doorzichtige optreden van geheim agenten bij de internetprovider waar hij werkte.
Aanvankelijk trachtte een agente Giltay er te rekruteren als militair analist. Maar gelijktijdig werden háár gangen nagegaan.
De inzet van deze krachtmeting binnen Defensie: het beruchte fotorolletje van Srebrenica – mét daarop foto’s
van oorlogsmisdrijven. De recruiter die Giltay had benaderd, wilde publiek maken dat de foto’s allerminst waren mislukt. En laat
dát nu de positie van een zekere driesterrengeneraal hebben ondermijnd.
De doofpotgeneraal is de weerslag van dit spionageschandaal en dient als getuigenis van hoe deze geheime cover-upoperatie volledig uit de
hand liep. Twee hoge oud-militairen reageerden furieus op het boek en wegens bezwaren uit de militaire inlichtingenhoek werd het
door de rechter verboden. Het Gerechtshof Den Haag – dat zich boog over de bewijzen – oordeelde echter dat er geen twijfel bestaat over de
zorgvuldigheid en herriep het verbod. Bovendien onderschreef het hof het belang van de publicatie voor het maatschappelijk
debat over Srebrenica.
Al deze ontwikkelingen staan beschreven in de
gratis PDF
van de derde, geactualiseerde druk.
Download
en deel het vrijelijk – als protest tegen censuur!
De doofpotgeneraal, 3e herziene druk
Edwin Giltay | Nawoord Hans Laroes
Den Haag: 2025 | PDF: gratis download
304 pagina’s, met illustraties in kleur
Lancering Engelse vertaling
Auteur Edwin F. Giltay introduceert de internationale editie van zijn ‘verboden’ boek in het Banned Books Museum.
Tijdlijn
2014
Publicatie
2015
Gecensureerd
2016
Verbod opgeheven
2023
Ombudsman beboet
2024
Engelse vertaling
Lancering Engelse vertaling
Auteur Edwin F. Giltay introduceert de internationale editie van zijn verboden boek in het
Banned Books Museum in Tallinn, Estland.
Stemmen
De onderstaande citaten over De doofpotgeneraal weerspiegelen een breed gedragen roep om transparantie en gerechtigheid. Ze omvatten juridische uitspraken, mediaberichten en stemmen van overlevenden en prominente figuren, die de noodzaak benadrukken om een duister hoofdstuk in de Nederlandse geschiedenis onder ogen te zien. Door zowel positieve als kritische stemmen te presenteren, biedt deze verzameling een evenwichtige weergave en stimuleert het de discussie over de zoektocht naar waarheid. Disclaimer: Deze zaak betreft voornamelijk een Nederlandse doofpotoperatie rond bewijs van oorlogsmisdaden, waarbij Srebrenica een rol speelt, zij het niet als hoofdonderwerp. De term “Srebrenica-boek” kan dan ook een onvolledig beeld geven van de inhoud en verkeerde verwachtingen wekken.
De 70 stemmen belichten een bredere strijd voor overheidsverantwoording. Ze zijn verdeeld over negen categorieën, waarin ze Defensie confronteren met haar rol in deze affaire, die culmineerde in de rechterlijke overwinning op een boekverbod. Deze citaten, ondersteund door vele directe links naar rechterlijke uitspraken, officiële documenten en mediapublicaties, onderstrepen de internationale urgentie van deze kwestie. Die relevantie verklaart niet alleen de Engelse vertaling van De doofpotgeneraal en de wereldwijde media-aandacht, maar benadrukt ook de plicht om dit gevoelige onderwerp zorgvuldig te behandelen.
Lees meer over de unieke zege
De overwinning op het boekverbod van De doofpotgeneraal vormt een belangrijk precedent in de vaderlandse literatuurgeschiedenis. Deze uitspraak voor de persvrijheid betreft immers, voor zover uit de beschikbare jurisprudentie blijkt, het enige geval waarin een Nederlander een alomvattend verbod op zijn werk heeft weten ongedaan te maken. Ook internationaal gezien is dit uitzonderlijk. Zo benadrukt het Banned Books Museum in Tallinn: De doofpotgeneraal is een zeer zeldzaam voorbeeld van een auteur die met succes een boekverbod heeft aangevochten. In Nederland, waar boekverboden historisch zeldzaam en beperkt zijn, onderstreept dit de waarde van dit arrest dat de doofpotmentaliteit van de staat blootlegde via de gedetailleerde onthullingen in het boek. Ontdek ze zelf in de gratis PDF.
Juridische zege
“Het boek De doofpotgeneraal mag weer worden verspreid. Er bestaat geen twijfel over de zorgvuldigheid waarmee Edwin Giltay het heeft
geschreven.”
—
Gerechtshof Den Haag (2016)
“Na het verbod op het boek De doofpotgeneraal van de Nederlandse auteur Edwin Giltay, dat gaat over Srebrenica, heeft dit grote schandaal vandaag
een juridische oplossing gekregen bij het Gerechtshof in Den Haag.”
—
Vijesti, Bosnisch dagblad
“Leestip! Het boek over het inzetten van geheim agenten en het fotorolletje van Dutchbat III werd eerst door de rechtbank verboden, maar is nu
vrijgegeven zodat iedereen kan lezen wat er gebeurt in Nederland.”
—
Vereniging Dutchbat III
“Tijdens het hoger beroep tegen het boekverbod wordt meteen duidelijk dat Edwin Giltay meer bewijsmateriaal bezit: 30 bewijsstukken tegenover
één.”
—
Schrijven Magazine
“Ik was bij de rechtszaak aanwezig. De mevrouw van de Militaire Inlichtingendienst leverde geen splinter bewijs voor haar claim dat wat Giltay over
haar schrijft uit de duim gezogen is.”
—
Eric van de Beek, onderzoeksjournalist
“Het is onvoorstelbaar dat een boek wordt verboden dat zo zorgvuldig is gedocumenteerd en grondig is onderzocht. Bovendien stuurde Giltay zijn manuscript
vooraf naar de minister van Defensie, die geen bezwaar had.”
—
Caspar ten Dam, conflictanalyticus en Srebrenica-expert
“Een boekverbod is niet van deze tijd. Ik heb het boek, dat onder meer gaat over het beruchte fotorolletje uit Srebrenica, gelezen en kan het
iedereen aanraden.”
—
Harry van Bommel, Tweede Kamerlid (2016)
“De doofpotgeneraal is een zeer zeldzaam voorbeeld in onze collectie van een auteur die met succes een boekverbod aanvocht.”
—
Banned Books Museum, Tallinn (2024)
Boek- en Spreekverbod
“Veroordeelt gedaagde [en verbiedt] promotie van het boek bij lezingen, boekpresentaties en andere openbare uitingen.”
—
Rechtbank Den Haag, die Giltay een spreekverbod oplegde naast het boekverbod (2015)
“Nederland: Rechtbank verbiedt boek over genocide in Srebrenica.”
—
Index on Censorship (2015)
“De Nederlandse rechtbank heeft hem uitdrukkelijk verboden om zijn boek te promoten of met de media te communiceren, wat ongekend is in de recente geschiedenis
van het ‘land van de tulpen’.”
—
Dnevni Avaz, Bosnisch dagblad
“Ik heb het manuscript mogen lezen en mijn haren rezen ter berge. Dit wordt je niet in dank afgenomen, was mijn commentaar en: pas op voor repercussies!
Ik raad aan om alsnog grondig onderzoek naar deze doofpotaffaire te verrichten. Ik vrees dat er op hoog niveau flink gelogen is.”
—
Vincent van der Kraan, redacteur
“Het chilling effect dat hiervan uitgaat is dat auteurs niet meer durven te publiceren uit angst dat wellicht al een enkele passage kan leiden tot
een oordeel waarin een volledig boek wordt verboden. Giltay heeft zelfs zijn website geheel op zwart moeten zetten.”
—
Boekx Advocaten, dagvaarding in hoger beroep (2016)
“Het is nog steeds een raadsel waarom het boek in eerste instantie werd verboden. Maar kennelijk werd De doofpotgeneraal te brisant gevonden.”
—
Jurian van Groenendaal, advocaat van de auteur
“De doofpotgeneraal is een ontnuchterende eyeopener van waartoe Defensie en de Nederlandse Staat in staat zijn.”
—
Jolies Heij, schrijver en Srebrenica-activist
“Het verbod werd uiteindelijk door het hof vernietigd, waardoor hij het boek weer kon publiceren en over de inhoud kon praten. Maar de gevolgen waren
voor Giltay nog steeds voelbaar. Vandaag spreek ik hem.”
—
Banned Voices -podcast, intro van interview
Srebrenica-doofpot
“Het boek behandelt het mislukte fotorolletje uit Srebrenica, en de warboel van intriges en rookgordijnen rond het verdwijnen van dit mogelijke bewijsmateriaal
van oorlogsmisdaden.”
—
de Volkskrant
“Een voormalige Casema-medewerker onthult spionageactiviteiten van de militaire inlichtingendienst die erop gericht waren bewijzen van oorlogsmisdaden
in voormalig Joegoslavië in de doofpot te stoppen.”
—
Koninklijke Bibliotheek
“In het boek staat het conflict binnen Defensie centraal: de ene kant wilde het Srebrenica-fotorolletje met misdaden vernietigen, de andere kant juist openbaar
maken.”
—
Vesti, Servisch dagblad
“Edwin Giltay beschrijft hoe zijn rechten door de Staat zijn opgeofferd om de doofpot rond het fotorolletje gesloten te houden. Andermaal wordt het vermoeden
gevoed dat de Staat verantwoordelijk is voor het laten verdwijnen daarvan.”
—
Marco Gerritsen en Simon van der Sluijs, advocaten Moeders van Srebrenica
“Het fotorolletje direct openbaar maken, met de boodschap dat het toch niet was te stoppen, was beter geweest. Dit is een aanfluiting.”
—
voormalig senior Defensiewoordvoerder, in een privégesprek bij Edwin Giltay thuis (2020)
“De werkelijkheid verzin je niet. De doofpotgeneraal is een onthutsende eyeopener over hoe onze geheime diensten werken.”
—
Philip Dröge, onderzoeksjournalist
“De doofpotgeneraal biedt een onthutsende inkijk in een wereld waar spionage, chantage en de ongeoorloofde inzet van middelen aan de orde van de
dag zijn.”
—
De Andere Krant
“Veel belangrijker is de zoekgeraakte fax met 239 namen van moslimmannen.”
—
prof. Joris Voorhoeve, voormalig minister van Defensie, in een reactie op De doofpotgeneraal (2016),
over nóg een verdwenen bewijsstuk, hetgeen het falen ernstiger maakt
Valse psychiatrisering
“Volledig gestoord”
—
Frank de Grave, minister van Defensie, over Edwin Giltay, in een officieel, nooit herroepen standpunt getekend door zijn hoogste ambtenaar (1999)
“De minister bestempelde mij als ‘volledig gestoord’, en de rechter legde mij het zwijgen hierover op met een boek- en
spreekverbod. Maar ik bad en hield stand, want integriteit en waarheid moeten zegevieren.”
—
Edwin Giltay, auteur van De doofpotgeneraal
“Het onterecht psychiatriseren van wie misstanden meldt, is een terugkerend verschijnsel. Dat is beleid en de minister van Defensie treedt er niet tegen op.”
—
Victor van Wulfen, jachtvlieger die door Defensie ook valselijk voor gek werd verklaard
“Ik zie de laatste jaren steeds vaker dat de overheid onjuiste en onrechtmatige medische kwalificaties gebruikt om personeel de mond te snoeren.”
—
Roger Vleugels, jurist openbaarheid van bestuur
“Bij klokkenluiders als Victor van Wulfen, Fred Spijkers en Edwin Giltay werd geen goed onderzoek gedaan.”
—
Jan Born, onderzoeksjournalist
“Ik heb mijn hoogste ambtenaar [die de gekverklaring namens mij ondertekende] niet ontslagen. Ik heb de top niet vervangen. Het is een verschrikkelijk dilemma. Ik weet ook achteraf niet of ik er verstandig aan
heb gedaan.”
—
Frank de Grave, voormalig minister van Defensie, reflecteert in zijn autobiografie (2018)
Klokkenluider
“De heer Giltay heeft een indrukwekkend boek geschreven over zijn ervaringen. Met mij vinden veel Kamerleden dat de minister van Defensie hem een echt antwoord
schuldig is.”
—
Sadet Karabulut, Tweede Kamerlid (2017)
“Spionnen zijn gewend om een loopje met de realiteit te nemen en die te masseren.”
—
kolonel b.d. Charlef Brantz, voormalig VN-commandant Noordoost-Bosnië tijdens de Srebrenica-genocide, over Giltays tegenwerking
“De werkelijkheid blijkt weer bizarder dan de grootste complottheorie. Dit boek bewijst dat werkelijk alles kan, ook in Nederland – inclusief
bedreigingen.”
—
Willem Middelkoop, journalist en bestsellerauteur van The Big Reset
★★★★★
“Het is bijna verstikkend om te lezen hoe de inlichtingendiensten onschuldige burgers het leven zuur maken. Zo'n doofpot moet gesmoord worden.”
—
Boekje Pienter, militaire publicatie
“De doofpotgeneraal maakt de noodzaak van stevige externe controle op inlichtingen- en veiligheidsdiensten maar al te duidelijk.”
—
Bram van Ojik, Tweede Kamerlid (2015)
“Een aanrader. Er gaat een wereld voor me open! Het boek zette me aan tot nadenken: wie is eigenlijk mijn doofpotgeneraal, of moet ik zeggen
‘doofpot-secretaris-generaal’?”
—
Roelie Post, klokkenluider bij de Europese Commissie
“Inmiddels is door Argos wel aangetoond dat wij en de bevolking verraden zijn door onze bondgenoten. Edwin heeft door zijn boek wederom aangetoond
dat er meer aan de hand is. Edwin, dank daarvoor!”
—
Dutchbat III-veteraan, anoniem op verzoek
“Dit is een belangrijk boek over een belangrijke affaire, waarin de geheime dienst bewijs van oorlogsmisdaden tracht te verduisteren ten koste van een
willekeurige, maar verrassend attente burger.”
—
Roel van Duijn, auteur en voormalig politicus
Non-fictiethriller
“De auteur beschrijft op boeiende wijze zijn confrontatie met een nogal doorzichtig optreden van een geheim agent bij de internetprovider waar hij
destijds werkte.”
—
Bibliotheekdienst Biblion
“Roept de sfeer op van Graham Greene’s fameuze Our man in Havana. Maar dan gesitueerd in Delft in de kantoren van een internetprovider
…”
—
dr. Christ Klep, militair historicus en auteur van Somalië, Rwanda, Srebrenica
“Doofpotten, censuur en de schaduw van een genocide die wellicht was te voorkomen. De ingrediënten van een thriller zijn er allemaal, behalve dat de auteur,
Edwin Giltay, niets heeft hoeven verzinnen.”
—
31 Mag, Italiaans tijdschrift
“Ik lees het boek met ingehouden adem. Het lijkt wel fictie, zo bizar spannend en zorgwekkend tegelijkertijd.”
—
dr. Lenneke Sprik, docent internationale veiligheid en expert in VN-vredesoperaties
“Wie kent De doofpotgeneraal niet? Ik heb het in één adem uitgelezen.”
—
Ton Diepeveen, LL.M., Europarlementariër (2025)
“Het leest als een thriller, maar het is allemaal waargebeurd, gesteund door documenten. Het wordt tijd dat Defensie met de billen bloot gaat, en de waarheid
vertelt, en belangrijker nog: laat zien, door middel van de foto’s.”
—
New Word Order, literaire recensiewebsite
★★★★
“Uitzendwerk, klungelende leidinggevenden, falende controles, maar nog met 's lands inlichtingendiensten als extra toefje: het zijn de ingrediënten van deze
true crime -thriller.”
—
Nieuwe Revu
“De doofpotgeneraal van Edwin Giltay laat de lezer van de ene verbazing in de ander vallen. Hij onthult zaken die het daglicht niet
kunnen verdragen.”
—
Versindaba, Zuid-Afrikaans literair platform
Wereldwijde Impact
“Srebrenica zorgt ook nu nog voor controverse. Een Nederlands boek dat 10 jaar geleden werd verboden, vertelt een andere kant van het verhaal.”
—
Al Jazeera Documentary (2025)
“Journalist Edwin Giltay schrijft in De doofpotgeneraal hoe de Nederlandse staat informatie over zijn rol in Srebrenica probeerde te
verdoezelen.”
—
Oslobođenje, Bosnisch dagblad
“Waarom hebben Nederlandse autoriteiten zulke complexe operaties uitgevoerd om de publicatie van foto’s te verbergen?”
—
Al Jazeera Balkans
“Hartelijk dank. Ik zie graag dat er een Bosnische vertaling komt van De doofpotgeneraal.”
—
Mirsada Čolaković, ambassadeur van Bosnië en Herzegovina, bij de ontvangst van de tweede druk op de ambassade (2018)
“Gezien de nu lopende rechtszaken en onderzoeken in de nasleep van het Srebrenica-drama, is dit boek zeer beslist van actueel belang.”
—
Munira Subašić, voorzitter van de Moeders van Srebrenica, aan Edwin Giltay, auteur van De doofpotgeneraal, met de rozette als herdenkingssymbool van de
genocide (2017)
“Ik wil De doofpotgeneraal in het Engels lezen.”
—
Ćamil Duraković, overlevende van de Srebrenica-genocide en nu vicepresident van Republika Srpska, wiens verzoek Giltay inspireerde om zijn boek te vertalen (2017)
“Ik feliciteer je en wil je bedanken voor het schrijven en publiceren van jouw belangrijke boek.”
—
Hasan Nuhanović, overlevende van de Srebrenica-genocide en auteur van De tolk van Srebrenica, complimenteert Giltay met zijn Engelse vertaling (2024)
Officiële Reacties
“Ik geloof er geen bal van!”
—
prof. Hans Blom, oud-directeur NIOD, verwerpt de inhoud van De doofpotgeneraal in
gesprek met Giltay (2016), en houdt daarmee vast aan zijn bekritiseerde geschiedsschrijving over het fotorolletje
“Defensie heeft geen behoefte om inhoudelijk op het boek te reageren.”
—
Ank Bijleveld, minister van Defensie, in een officiële brief ondanks de beschuldigingen in het boek (2020)
“De passage [die waarschuwt voor nepnieuws] is niet gebaseerd op uw boek.”
—
dr. Ferdinand Grapperhaus, minister van Justitie en Veiligheid, bevestigt dat De doofpotgeneraal niet als desinformatie wordt beschouwd (2021)
“Het bestreden besluit is evident onrechtmatig.”
—
Rechtbank Den Haag, in een uitspraak die de Nationale Ombudsman veroordeelde voor het onterecht weigeren van een van Giltays informatieverzoeken over de zaak (2023)
“De rechtbank stelt vast dat verweerder niet tijdig op het verzoek heeft beslist. Het beroep is gegrond.”
—
Rechtbank Den Haag, in een uitspraak die een dwangsom oplegde aan de ombudsman voor het opnieuw belemmeren van Giltay’s informatieverzoeken (2023)
“Liever houden ze alles onder de pet, want anders komen de schadeclaims. Gerechtigheid en waarheid zijn niet relevant voor ze.”
—
Remko de Bruijne, Dutchbat III-veteraan
“Elke keer dat er overheidsinformatie zoek raakt, roept iedereen direct: ‘zie je wel, net als dat fotorolletje’.
Waarom kan de overheid niet gewoon open zijn? Het is belangrijk dat ook dit raadsel voorgoed wordt opgelost.”
—
Brenno de Winter, onderzoeksjournalist
“Ik zou willen dat het héle boek Srebrenica ooit opengaat. Zodra de overheid dan ook openheid geeft over dit verhaal, zou dat een mooie bijvangst
zijn.”
—
Hans Laroes, oud-hoofdredacteur NOS en auteur van het nawoord van De doofpotgeneraal
Lovende kritieken
“Minutieus beschreven en goed gedocumenteerd.”
—
prof. Jan Pronk, voormalig minister, afgetreden vanwege Srebrenica
“Giltay noemt alle betrokkenen bij naam, hij geeft data, plaatsen, en nergens vliegt zijn relaas uit de bocht, al is het maar omdat hij niet komt aanzetten met een groot en geheimzinnig politiek motief.”
—
Leidsch Dagblad
“De doofpotgeneraal laat zich lezen als een spannende en zeer gedetailleerde sleutelroman waarin de echte namen worden onthuld.”
—
Checkpoint, het officiële veteranenmaandblad van het Ministerie van Defensie
“Hooggeplaatsten proberen hun straatje schoon te vegen, maar worden door eigen geklungel aan de schandpaal genageld. Als het geen bloedernstige zaak was, zou
de lezer het kunnen opvatten als een magistrale grap.”
—
LeesKost, literair recensieplatform
“Ik heb De doofpotgeneraal nog bij boekhandel Athenaeum kunnen scoren toen het nog verboden was.”
—
Bojan Breljaković, podcastmaker, die de vastberadenheid van lezers toont om het te bemachtigen
“Ik heb het boek gekocht en gelezen. Werkelijk schandalig, dat wegkijkende overheidsapparaat. Ons land niet waardig.”
—
Baron Rik van Slingelandt, oud-topman ABN AMRO
“Het staat buiten kijf dat De doofpotgeneraal een belangrijke bijdrage levert aan het documenteren van de genocide in Bosnië.”
—
prof. Mohamed Alsiadi, genocide- en mensenrechten-expert aan Rutgers University, VS
★★★★★
“Auteur Edwin Giltay beschrijft tot in details hoe mis het is met onze inlichtingendiensten, toegedekt door Defensie, de Nationale Ombudsman en met beschadigde
ministers in het verlengde.”
—
Hebban
Nieuws
De mondiale roep om transparantie en gerechtigheid in de nasleep van de Srebrenica-tragedie is onmiskenbaar. Meer dan 400 publicaties in gedrukte media, op radio, televisie en via online kanalen hebben De doofpotgeneraal onder de aandacht gebracht van naar schatting 10 miljoen mensen wereldwijd. Deze media-aandacht, van Brazilië tot Indonesië, is aanzienlijk, zelfs in vergelijking met grote Nederlandse bestsellers, en dient een éssentieel journalistiek doel. Met hun berichtgeving vergroten de media de druk voor institutionele verantwoording.
Lees meer over de publiciteit
De schatting van een bereik van 10 miljoen mensen is gebaseerd op de gecombineerde lezers- en kijkersaantallen gedurende de loop der jaren van grote outlets zoals
onder meer Al Jazeera, NOS en Dnevni Avaz, aangevuld met publicaties in talrijke minder bekende online platforms, blogs, en sociale media wereldwijd.
Hoewel overlap in publiek waar mogelijk is gecorrigeerd, blijft het een ruwe schatting vanwege het ontbreken van exacte cijfers.
Hieronder volgt een selectie van de belangrijkste media-aandacht:
De media-aandacht confronteert het Ministerie van Defensie, dat de auteur sinds 1999 in een officieel rapport ‘volledig gestoord’ noemt, met onvermijdelijke reputatieschade door zijn weigering deze doofpotaffaire recht te zetten. Zelfs een Nederlands boek over zijn inlichtingenoperaties die gelieerd zijn aan de genocide wordt internationaal intensief besproken – een krachtig signaal van de universele afwijzing van censuur, en een uiting van de dringende behoefte aan waarheid rond Srebrenica. Deze collectieve eis voor gerechtigheid roept Defensie op moed te tonen en haar fouten in deze kwestie te erkennen, als een stap naar transparantie en verzoening.
Lees meer over de affaire in deze vijf updates:
Verboden boek nu vrij verkrijgbaar
De Engelse vertaling van De doofpotgeneraal, gelanceerd in het Banned Books Museum, is nu gratis te downloaden.
De auteur biedt het volledige boek kosteloos aan als
pdf op deze website, waardoor het wereldwijd toegankelijk is.
Lees meer
Redactie De doofpotgeneraal
Den Haag, 19 April 2024
Verboden boek nu vrij verkrijgbaar
De Engelse vertaling van De doofpotgeneraal, een boek dat een doofpotaffaire gerelateerd aan de Srebrenica-genocide blootlegt, is nu gratis te downloaden.
De non-fictiethriller, geschreven door Edwin F. Giltay, werd eerder verboden vanwege bezwaren uit militaire inlichtingenkringen. Dat verbod werd echter
vernietigd door het Gerechtshof Den Haag, dat de zorgvuldigheid van het boek onderschreef.
Lees minder
De auteur biedt nu het volledige boek kosteloos aan als
pdf op deze website, waardoor het wereldwijd toegankelijk is.
De internationale editie van het verboden boek werd gelanceerd in het
Banned Books Museum
in Tallinn, Estland. Directeur Joseph Dunnigan ontving het eerste exemplaar in een volle bibliotheek.
Hij benadrukte: ‘Dit is een zeer zeldzaam voorbeeld in onze collectie van een auteur die met succes een boekverbod aanvocht.’
Met hulp van de Stichting De Verbeelding
heeft de auteur onlangs nog twee rechtszaken gewonnen.
Nationale ombudsman Reinier van Zutphen, die het dossier van het schandaal in zijn kluis bewaart, werd veroordeeld wegens
‘onrechtmatig’ handelen.
Bovendien werd hij verplicht de auteur een dwangsom te betalen voor het
belemmeren van transparantie.
Betonnen muur van onbegrip
Wie als klokkenluider, zoals Edwin Giltay, misstanden aan de kaak stelt, hoeft doorgaans niet te rekenen op al te veel steun. En wanneer je een falende overheid ter
verantwoording roept, kun je slechts terecht bij de nationale ombudsman. Die loopt niet over van begrip.
Lees meer
Wie als klokkenluider misstanden aan de kaak stelt, hoeft doorgaans niet te rekenen op al te veel steun. En wanneer je een falende overheid ter verantwoording
roept, kun je slechts terecht bij de nationale ombudsman. Die loopt niet over van begrip.Lees minder
‘Ik zal uw vragen niet beantwoorden,’ schrijft Reinier van Zutphen (zie foto) op de langste dag van het jaar. GeenDoofpot had slechts een handvol
vraagtekens opgeworpen ‐ alle even legitiem,
alleen: de ombudsman heeft er geen zin in. Een opmerkelijke houding. Van goede manieren getuigt het hoe dan ook allerminst; etiquette-koningin Amy Groskamp-ten Have
had de beste man ongetwijfeld een verbale draai om de oren gegeven.
Gaat de overheid in de fout, dan zijn er voor de eenvoudige burger weinig kanalen om zaken recht te laten zetten. In Groot-Brittannië wend je je in dat soort
gevallen al gauw tot ‘jouw’ parlementariër, die de belangen behartigt van de inwoners van zijn of haar kiesdistrict. Niet dat dat altijd wat
uithaalt, integendeel, maar je hebt in elk geval het gevoel persoonlijk vertegenwoordigd te worden.
Hier in Nederland is het minder gebruikelijk rechtstreeks naar een Kamerlid te stappen. En, laten we wel zijn, die heeft zich ook maar te voegen naar het
partijbelang. Staat het onderwerp in kwestie niet hoog op de partijpolitieke agenda (of is de kwestie niet mediageniek genoeg), dan wordt er in het beste geval
slechts beleefd geluisterd.
Een gang naar de rechter is alweer een stap verder, voor menigeen een stap te ver. Al was het alleen al vanwege de kosten. Bovendien hebben rechtszaken
aangespannen tegen de overheid de neiging zich ellenlang voort te slepen. Blijft over: de nationale ombudsman. Een bastion van rechtvaardigheidszin en een koene
strijder tegen onrecht begaan door de overheid jegens diens burgers. Op papier.
Stel: je wordt in een ministeriële missive voor gek verklaard door een overheidsdienaar. De ombudsman doet enkel summier onderzoek en zegt geen onregelmatigheden
te hebben aangetroffen. Het onderzoeksresultaat wordt integraal gepubliceerd op internet. Uiteindelijk blijkt in een juridische procedure onomstotelijk dat de
betreffende ambtenaar zich faliekant heeft vergaloppeerd. Er komt zelfs een uitspraak van het Gerechtshof. De overheid zat fout.
Pijnlijk. Zowel voor de overheid als de nationale ombudsman. Niettemin: een episode om lessen uit te trekken, zaken recht te zetten en het in de toekomst beter
te doen. Op naar het licht! Er gebeurt echter niets. Het rapport van de ombudsman blijft ongewijzigd op het web staan. Ook komt geen van de betrokken partijen op
het idee om met excuses over de brug te komen.
Hoe verzin je het, denkt u. Wie zoiets uit z’n duim zuigt, heeft een overactieve fantasie. Wij leven immers in een beschaafd land, met beschaafde ministers en
beschaafde ambtenaren. En een beschaafd bastion van rechtvaardigheidszin. Lever dit scenario in bij een filmproducent en u wordt schaterlachend de deur gewezen.
Dit is werkelijk te vergezocht. Ongeloofwaardig.
Maar dit is wel degelijk de ruwe werkelijkheid. Klokkenluider Edwin Giltay ondervond het aan den lijve. Jaren terug was hij getuige van een spionageschandaal
op de werkvloer van een internetprovider.
De militaire inlichtingendienst was ten prooi gevallen aan een interne machtsstrijd, die ten overstaan van de buitenwereld aan de oppervlakte kwam bij voornoemd
bedrijf. Giltay wilde er het fijne van weten en ging op onderzoek uit. Het kostte hem, naar mag worden aangenomen, uiteindelijk zijn betrekking.
Diverse pogingen om helderheid te krijgen van het Ministerie van Defensie blijken vruchteloos. Opeenvolgende bewindslieden doen alsof hun neus bloedt, ofwel laten
de kwestie over aan niet bijster geïnformeerde secondanten. Ook de inspecteur-generaal der krijgsmacht, die zaken als deze zou moeten onderzoeken, geeft blijk van
een niet al te serieuze opvatting van zijn taak. Bureaus hebben lades en dit gebeuren past het beste in een la.
Eind 2014 verschijnt De doofpotgeneraal, Giltays relaas over de spionageaffaire. Het manuscript was voor publicatie ter inzage gegeven aan de toenmalige
minister. Die het niet nodig achtte te reageren. De defensiemedewerker die hem als krankjorum betitelde, reageert wél. Zij het een jaar na publicatie, met een
‘kort’ geding. Resultaat: het bijkans reeds uitverkochte boek wordt door de rechter verboden. Niet bepaald een hoogtepunt voor de vaderlandse
persvrijheid.
De auteur gaat in hoger beroep en het Gerechtshof Den Haag oordeelt in de lente van 2016 dat het boek weer mag verschijnen: ‘Er bestaat geen twijfel over de
zorgvuldigheid waarmee Edwin Giltay het heeft geschreven.’ Fijn, dank u. Wil de ombudsman dan even dat op onjuiste gronden gebaseerde rapport uit
roulatie nemen? En kan de minister wellicht excuses maken voor de ontstane heibel? Laten we wel zijn: het was een defensiemedewerker die over de schreef ging.
De ombudsman: wij zijn niet verantwoordelijk en bovendien hebben wij nu wel genoeg correspondentie van u ontvangen, de groeten. Giltay: ehm, u laat onwaarheden
officieel uwerzijds rondslingeren op internet, zou u daar niet wat aan doen? Reinier van Zutphen reageert niet meer op diens vragen. Aan post zijnerzijds zal geen
briefpapier meer worden verkwist, zo blijkt uit de laatste repliek van ombudszijde.
Defensie verschuilt zich evenzeer: wij hebben ons nooit in deze zin uitgelaten over Giltays geestelijke gesteldheid. Die uitspraak is voor rekening van een
individuele ambtenaar. Die hier al lang niet meer werkt. Prettige dag nog. Dat de ministeriële missive een officieel document betreft van de Militaire
Inlichtingendienst, geaccordeerd door ‐ jawel ‐ de minister van Defensie, doet even niet ter zake. En dat arrest van het Gerechtshof? Daar vindt
Defensie verder niets van, bij monde van Ank Bijleveld.
Daar sta je dan, met je goeie gedrag. Je boek is ondertussen door menig dag- en weekblad in binnen- en buitenland positief ontvangen. Je kunt bogen op
aanbevelingen van journalisten, wetenschappers, Kamerleden en zelfs een oud-minister. Interviews her en der. Het moet de hogere echelons nu toch duidelijk zijn dat
in hun geledingen fouten zijn gemaakt die het verdienen (zo groot zijn de fouten wel) rechtgezet te worden.
Want leven wij niet in een beschaafd land, met beschaafde ministers en beschaafde ambtenaren? En een beschaafd bastion van rechtvaardigheidszin? We hebben nog de
Tweede Kamer … Die ‐ hulde! ‐ de minister daadwerkelijk om opheldering vraagt. Antwoord: de zaak is onderzocht, niks aan de hand. Gaat allen rustig
slapen. Daar neemt het parlement genoegen mee, niet beseffende dat het met een spreekwoordelijk kluitje in het spreekwoordelijke riet wordt gestuurd.
Alle wegen bewandeld, alle mogelijkheden benut. Voor de ombudsman ben je inmiddels een onwelkome figuur en Defensie ziet je eveneens liever gaan dan komen. Ben je
dan uitgepraat? Nou, nee. GeenDoofpot gaat namelijk verder met het stellen van vragen. En Giltay zelf ook, trouwens. De betonnen muur van onbegrip gaat óóit tegen
de vlakte.
Dus, Reinier en Ank: mochten jullie voordien nog met échte antwoorden over de brug willen komen ‐ we houden ons aanbevolen.
Defensie flatert voort
Geen ministerie wordt zoveel geplaagd door misstanden als Defensie. Daarbij schiet de afhandeling van diverse
affaires voortdurend tekort.
Zo verklaarde minister Bijleveld over het opheffen van het verbod op De doofpotgeneraal : ‘Daar vindt Defensie verder niets van.’
Lees meer
Er zijn weinig ministeries waar zoveel misstanden worden geconstateerd als Defensie. Het departement ligt nagenoeg permanent onder vuur. Daarbij schiet de
afhandeling van diverse affaires voortdurend tekort.Lees minder
Het is slechts een bescheiden opsomming van defensieschandalen van de afgelopen paar jaar. Minister Jeanine Hennis en commandant der Strijdkrachten Tom
Middendorp restte begin oktober weinig anders dan het veld te ruimen. Hennis ging even later echter aan de slag bij datzelfde Defensie. Als overste levert ze
inmiddels een ‘speciale bijdrage aan gereedstellingsoefeningen’. Middendorp is ondertussen adjudant van de koning, als dank voor ‘bewezen
diensten’ aan de Nederlandse krijgsmacht.
Fouten maakt iedereen ‐ ze vervolgens vakkundig weer herstellen, is de kunst. En daar loopt het bij Defensie een- en andermaal mis. Een gemiddelde werknemer die
verantwoordelijk is voor zoveel blunders en de falende afhandeling daarvan, zal na te zijn opgestapt in de regel niet in aanmerking komen voor een eervolle functie
bij een aanverwante werkgever. Laat staan dat hij of zij door hetzelfde bedrijf in dienst wordt genomen.
Het is allerminst van de laatste tijd ‐ laat staan incidenteel ‐ dat nalatigheid bij de afwikkeling van ongelukken en schandalen gebrekkig wordt aangepakt.
De gevaren van het kankerverwekkende chroom-6 waren volgens het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu al in 1973 bij het
departement bekend. Overlevenden en nabestaanden van de vliegtuigcrash in de Ierse Zee in 1981, verklaarden in november vorig jaar dat het ministerie de
zaak nog steeds niet naar behoren had behandeld.
Srebrenicaveteranen voelen zich jaren later nog altijd in de steek gelaten door hun voormalige werkgever.
Sprookje
Het Srebrenica-drama is zonder twijfel een van de zwartste bladzijden uit de geschiedenis van onze krijgsmacht. De door Dutchbat te beschermen moslimenclave in
voormalig Joegoslavië werd op 11 juli 1995 onder de voet gelopen door de Servische troepen van generaal Mladić. Vervolgens voltrok zich de ernstigste
oorlogsmisdaad op Europees grondgebied sinds de Tweede Wereldoorlog. Het dodental van de genocide bedroeg rond de 8.000. Een rammelend mandaat, gebrekkige
voorbereiding, ontoereikende bewapening ‐ het zijn slechts enkele oorzaken van het mislukken van de missie. Nederland hield er een nationaal trauma aan over.
Veteraan Remko de Bruijne was erbij als soldaat eerste klasse: ‘We wisten al weken van tevoren dat de enclave zou vallen. We meldden elke dag de
troepenverplaatsingen van bussen, tanks en andere voertuigen vanuit Servië richting Srebrenica. De Servische regering zei dat het een oefening betrof, meer niet.
Ik was 20, vers van de luchtmobiele opleiding, maar dat sprookje geloofde ik niet. Oefenen tijdens een oorlog ‐ oorlog is toch geen oefening? De
troepenbewegingen werden doorgegeven aan onze operations room in Potočari, die gaf het weer door aan de hogere echelons in Zagreb. Helaas is er niets mee gedaan
en het resultaat kennen we allemaal.’
Afgezien van de oorlogshandelingen, waren de werkomstandigheden op de basis van Dutchbat verre van ideaal. ‘Nabij onze compound lagen bergen wit asbest, open
en bloot’, vertelt De Bruijne. ‘Na een regenbui was alles over het terrein gespoeld. We hebben het in opdracht onbeschermd opgeruimd ‐ daar zijn
foto’s van. Ook stond er een open nucleair vat dat gevaarlijke straling bevatte. In een rapport werd gezegd dat men het personeel en het thuisfront niet
ongerust wilde maken ‘vanwege dit gegeven’.’
Sceptisch
Jaar injaar uit verschijnen
aanhoudend berichten over de omstreden wijze waarop Defensie met de nasleep van de tragedie omgaat. De Bruijne: ‘In 2014 bezochten
Hennis, premier Rutte en generaal Middendorp een bijeenkomst in Amersfoort, speciaal voor Dutchbat III. Ze hebben daar allerlei beloften gedaan, onder meer over
eerherstel en hulp bij psychische problemen. Dat is allemaal op niets uitgelopen. Met mij zijn vele Dutchbatveteranen zeer sceptisch over wat Defensie en de
politiek toezeggen. Zelf heb ik al 14 jaar een procedure lopen tegen Defensie. Ze hebben de zaak getraineerd, zijn afspraken niet nagekomen en hebben zich bediend
van procedurele trucjes.’
Defensie laat in een reactie weten: ‘De militairen van Dutchbat hebben een heel moeilijke periode doorgemaakt en helaas hebben sommigen hierdoor schade
ondervonden. Defensie biedt hen zorg en ondersteuning; er zijn voorzieningen waarvan zij gebruik kunnen maken. Ook hebben deze veteranen een beroep kunnen doen op
de ereschuldregeling om schade op Defensie te verhalen. Veteranen die nog restschade ondervinden, kunnen rechtstreeks contact met ons opnemen. De aanvragen worden
zo voortvarend mogelijk en op individuele basis behandeld.’
De Bruijne is niet onder de indruk: ‘Je kunt natuurlijk ondersteuning aanvragen; alleen wordt in de praktijk alles afgewezen. Je moet meerdere keuringen
ondergaan door artsen van Defensie en er is hen weinig aan gelegen om je financieel tegemoet te komen.’ Het is de oud-militair verder
opgevallen dat het
departement het nodige kwijt is over de val van de enclave: ‘De werkorder Srebrenica: verdwenen. Documentatie over graven op de compound: zoek. Het beruchte
fotorolletje: vernietigd.’
Dat laatste spreekt minister Bijleveld (zie foto) tegen: ‘Defensie heeft geen beeldmateriaal achtergehouden.
Al het beeldmateriaal waarover Defensie beschikte, is ter beschikking gesteld aan het Joegoslaviëtribunaal en aan het NIOD dat in 2002 het rapport Srebrenica,
een ‘veilig’ gebied heeft gepubliceerd.’
Diskrediet
Dat laatste is volgens auteur Edwin Giltay weinig overtuigend: ‘De bronnen die ik in mijn boek De doofpotgeneraal opvoer, hebben aannemelijk kunnen maken dat
fotomateriaal van Dutchbat wel degelijk is achtergehouden.’ Zijn non-fictiethriller werd in 2015 door de rechtbank verboden op verzoek van een voormalig
defensiemedewerker; volgens haar waren de feiten verzonnen.
Ank Bijleveld verklaart desgevraagd: ‘In het boek lopen feiten en fictie inderdaad door elkaar heen.’ In hoger beroep veegde het Gerechtshof Den Haag
de bezwaren echter van tafel en stelde dat er geen twijfel bestaat over de zorgvuldigheid van het inmiddels weer verkrijgbare boek. ‘Daar vindt Defensie
verder niets van,’ zegt Bijleveld.
Giltay werd indertijd in een door het ministerie officieel naar buiten gebracht rapport aangemerkt als ‘volledig gestoord’. De bewindsvrouw ontkent
anno 2018 achter dit rapport te staan: ‘Defensie heeft zich nooit in deze zin over de heer Giltay uitgelaten.’ Het document is desondanks nimmer
herroepen en blijkt nog steeds openbaar.
Kwalijker dan dat het ministerie hem in diskrediet brengt, vindt de schrijver dat de waarheid over Srebrenica nog steeds in de doofpot zit: ‘Het toegeven
van fouten is bij Defensie nooit echt ontwikkeld. In tegenstelling tot sommige fotorolletjes.’ De Bruijne vult aan: ‘Liever houden ze alles
onder de pet, want anders komen de schadeclaims. Gerechtigheid en waarheid zijn niet relevant voor ze.’
Tweede Kamer: Defensie móét antwoorden
De vaste Kamercommissie voor Defensie heeft vandaag (14 september 2017) unaniem besloten dat de minister van Defensie
opheldering moet verschaffen aan auteur Giltay. Hart van Nederland toog naar het Binnenhof voor een reportage,
zie tv-fragment met Tweede Kamerlid Sadet Karabulut.
‘De krijgsmacht heeft een handje van intimidatiepraktijken’
Hij kwam terecht in een web van intriges binnen de Militaire Inlichtingendienst. Zijn boek werd verboden, maar het hof stelde
Edwin Giltay in het gelijk. ‘Mij krijgen ze niet zomaar monddood,’ zegt hij over de
verstoringsmaatregelen nu een nieuwe druk is verschenen.
Lees meer
‘De krijgsmacht heeft een handje van intimidatiepraktijken’
Hij kwam terecht in een web van intriges en rivaliteit binnen de Militaire Inlichtingendienst. Zijn ervaringen zette hij op papier
in De doofpotgeneraal. Het boek werd verboden, maar het gerechtshof stelde auteur Edwin Giltay (zie foto) in het gelijk. De herziene druk van
zijn non-fictiethriller is onlangs verschenen bij uitgeverij De Blauwe Tijger.Lees minder
‘In 1998 – ik was midden twintig – solliciteerde ik bij de marine, waar ik een goede indruk maakte. Vervolgens werd een poging
gedaan mij te rekruteren door de toenmalige MID, de Militaire Inlichtingendienst. Een van hun mensen vroeg me om als militair analist
aan de slag te gaan. Zij was geïnfiltreerd bij internetaanbieder Casema waar ik werkte. Maar ondertussen werd ze heimelijk geobserveerd door een
andere spion, een situatie die volledig uit de hand liep. Op de achtergrond speelde hierbij dat er binnen het inlichtingenwezen sprake was van een
stammenstrijd: één groep wilde het beruchte fotorolletje van Srebrenica in de doofpot houden, anderen wilden de waarheid daarover juist in de
openbaarheid brengen.’
Dat fotomateriaal was toch verloren gegaan bij het ontwikkelen?
‘De recruiter klaagde op de werkvloer over diverse zaken die fout gingen binnen de geheime dienst. Zo vertelde ze dat het
Srebrenica-fotorolletje helemaal niet was mislukt; ze had de foto’s met eigen ogen gezien. Haar tegenstrevers lieten haar in de gaten houden door
een infiltrant die achteraf de echtgenote van generaal Ad van Baal bleek te zijn. Hij had volgens mijn informatie zijn eigen vrouw als privé-spion
ingezet. Van Baal was plaatsvervangend bevelhebber van de Koninklijke Landmacht ten tijde van het Srebrenica-drama. Het zou hem en Defensie
ongekend gezichtsverlies opleveren als de bewuste foto’s ooit naar buiten komen. Ze zijn namelijk het bewijsmateriaal van de beginnende
genocide door de Serviërs. Daar had de landmachttop dus wel dégelijk weet van.’
Dit boek zal in defensiekringen niet met gejuich ontvangen zijn.
‘De voormalige MID-recruiter spande een rechtszaak aan omdat ik haar onjuist zou hebben beschreven, waardoor haar ‘goede naam’ in
diskrediet zou zijn gebracht. Saillant: De doofpotgeneraal was toen al een klein jaar verkrijgbaar. In de rechtbank wist
ze geen van haar claims hard te maken; ze overlegde werkelijk geen énkel bewijs! Met alle documenten die ik had aangeleverd,
kon ik echter aantonen dat mijn verhaal juist was. Toch werd het boek verboden – totaal onbegrijpelijk. Een dergelijke aantasting van de persvrijheid
is een unicum in Nederland. In hoger beroep werd het vonnis gelukkig resoluut van tafel geveegd: het gerechtshof gaf aan dat de publicatie
voldoende steun vindt in de feiten. Nee, mij krijgen ze niet zomaar gemuilkorfd.’
Terug naar Defensie – heeft het ministerie ooit de intriges van de MID onder de loep genomen?
‘Nee, integendeel. Nadat ik de overheid had gevraagd de Casema-affaire te onderzoeken, ben ik op allerlei manieren tegengewerkt,
geïntimideerd zelfs. Daar ga ik in de nieuwe druk nader op in, terdege onderbouwd met documentatie. Als je ziet hoe ik door verschillende
inlichtingendiensten onder druk ben gezet en in diskrediet ben gebracht, dan toont dat aardig de werkwijze van onze geheime diensten. De krijgsmacht
heeft een handje van intimidatiepraktijken, daar kunnen ook de nodige ex-militairen over meepraten. Wie de vuile was van Defensie buitenhangt,
krijgt problemen. Mijn zaak is slechts een van de vele.’
Wat hoop je met je boek te bereiken?
‘Ik zou het toejuichen als de Casema-affaire alsnog wordt uitgeplozen – inlichtingenmedewerkers zijn hier verantwoordelijk geweest voor
onder meer ongeoorloofde infiltratie, afschrikking, diefstal en inbraak. De kwalijke rol die Van Baal heeft gespeeld mag dan gelijk worden ontrafeld. Een fraaie
klus voor minister Hennis. Belangrijker is niettemin dat het deksel van de Srebrenica-doofpot wordt gelicht, zoals ook Hans Laroes in het nawoord van
mijn boek bepleit. De zogeheten verstoringsmaatregelen van de overheid waar ik persoonlijk mee te maken heb gehad, hoe ernstig ook, vallen daarbij
in het niet. Mocht Defensie overigens nog wat willen proberen: iedere poging mij monddood te maken is op niets uitgelopen. Kom maar op.’
Auteur
Edwin Giltay is de enige Nederlandse auteur die met succes een volledig boekverbod heeft overwonnen. Geboren in 1970 in Den Haag, begon Giltay zijn loopbaan als technisch schrijver voor IBM en werkte later voor Deloitte. Onverwachte ervaringen gaven hem inzicht in de wereld van inlichtingendiensten en hun ethische dilemma’s. Met een focus op gerechtigheid voor de slachtoffers van Srebrenica, onthulde hij in zijn boek De doofpotgeneraal (2014) een Nederlandse militaire spionageoperatie, opgezet om bewijsmateriaal te onderdrukken over de rol van ons land bij deze genocide in 1995.
Journalisten, veteranen en nabestaanden dragen al jaren bij aan een breder maatschappelijk debat over deze kwestie. Niettemin stuitten Giltays onthullingen op fel verzet uit inlichtingenkringen, die al in 1998, toen hij voor het eerst vragen stelde, probeerden hem het zwijgen op te leggen. Zo bestempelde de staat hem in een officieel rapport ten onrechte als ‘volledig gestoord’ om de aandacht af te leiden, waardoor hij ongewild onderdeel werd van de affaire.
Ondanks ongegronde beschuldigingen, persoonlijke intimidatie en zelfs professionele represailles waaronder een spreek- en boekverbod, hield Giltay stand. In 2016 werd deze beradenheid beloond: het Gerechtshof in Den Haag onderschreef de zorgvuldigheid van zijn boek en hief de censuur op. Deze zege voor de persvrijheid effende de weg voor meer transparantie en waarheidsvinding. Zo presenteerde het Banned Books Museum in Estland het later als “een zeer zeldzaam voorbeeld in onze collectie van een auteur die met succes een boekverbod aanvocht.” Belangrijker, in 2017 deed het hof nog een baanbrekende uitspraak. In een rechtszaak van de Moeders van Srebrenica, waarin De doofpotgeneraal naast talloze andere bewijsstukken werd aangehaald, werd de Nederlandse staat deels aansprakelijk gesteld voor de tragische dood van ongeveer 350 Srebrenicanen.
De afgelopen dertig jaar werkte Giltay als eindredacteur aan tientallen boeken, van softwarehandleidingen tot geopolitieke non-fictie. De doofpotgeneraal, wereldwijd besproken van Brazilië tot Indonesië, voedt het debat over Srebrenica en de Nederlandse inlichtingendiensten. Deze voortdurende relevantie blijkt uit herhaalde internationale berichtgeving, waaronder een Al Jazeera-documentaire uit 2025. Hoewel minister Grapperhaus in 2021 stelde dat het boek geen desinformatie is, bleef formele rehabilitatie door de staat uit: “Justitie bevestigt de legitimiteit van mijn werk, terwijl de media me als held roemen. En toch houdt Defensie vast aan haar standpunt dat ík ‘volledig gestoord’ ben. Ik ben dankbaar voor alle solidariteit, maar de rol van ons land in Srebrenica is de ultieme integriteitskwestie waarover het behóórt te gaan!”
Vandaag de dag zet Giltay zich in voor transparantie en waarheidsvinding. Zo won hij in 2023 twee rechtszaken tegen de Nationale Ombudsman vanwege obstructie van zijn informatieverzoeken. Met de dwangsommen, indirect betaald door de staat, financierde hij de Engelse vertaling van De doofpotgeneraal waar prominente Bosniërs om hadden gevraagd. In 2024 maakte hij deze wereldwijd gratis beschikbaar. Ondanks deze successen voert hij een nieuwe rechtszaak wegens voortdurende obstructie bij het vrijgeven van documenten, waarmee hij zijn inzet voor gerechtigheid voortzet.
De foto is in 2019 genomen tijdens zijn bezoek aan het Ministerie van Defensie, in het kader van zijn verslaggeving over Srebrenica. Voor persvragen of andere correspondentie kunt u contact opnemen met de auteur via .
De non-fictiethriller die spionnen ontmaskert
en een sinistere operatie blootlegt die Nederlands falen in Srebrenica moest verdoezelen
De non-fictiethriller die spionnen ontmaskert en een sinistere operatie
blootlegt die Nederlands falen in Srebrenica moest verdoezelen
Fotocredits:
De foto van Harry van Bommel met dank aan Govert de Roos van de
SP,
CC BY-SA 3.0.
De foto’s van Philip Dröge en Brenno de Winter met dank aan
John Melskens.
De foto van Joris Voorhoeve met dank aan
Vera de Kok,
CC BY-SA 3.0.
De foto van Frank de Grave met dank aan
Roel Wijnants,
CC BY-NC 2.0.
De foto van Victor van Wulfen met dank aan
Gabriëls fotografie en Van Wulfen.
De foto van Roger Vleugels met dank aan Jay Achterberg.
De foto van Edwin Giltay met dank aan Marco Bakker,
CC BY-SA 4.0.
De foto’s van Sadet Karabulut met dank aan Bas Stoffelsen van de
SP,
CC BY-SA 3.0.
De foto van Willem Middelkoop met dank aan Govert de Roos van
wikiportret,
CC BY-SA 3.0.
De foto van Bram van Ojik met dank aan GroenLinks.
De foto van Roel van Duijn met dank aan Rob Mieremet, CC0.
De foto van Ton Diepeveen met dank aan Europese Unie, 1998-2025.
De foto van Mirsada Čolaković met dank aan de Bosnische ambassade in Den Haag.
De foto van Mohamed Alsiadi van Instagram/@aljazeeradocumentary.
De foto van Hans Laroes met dank aan
Carl Koppeschaar,
CC BY-SA 2.5.
De foto van Ćamil Duraković met dank aan Europese Unie, 2025.
CC BY-SA 4.0.
De foto van Hans Blom met dank aan Rob Bogaerts, Anefohet van het Nationaal Archief, 1988.
CC BY-SA 3.0.
De foto van Jan Pronk met dank aan
Sebastiaan ter Burg,
CC BY-SA 2.0.
De foto van Nationale Ombudsman Reinier van Zutphen met dank aan
Nederlandse overheid,
CC BY-SA 3.0.
De foto van Ank Bijleveld met dank aan Nederlandse overheid. CC0.
De foto van Edwin Giltay in Novini.nl met dank aan
Roberto Dresia,
CC BY-SA 3.0.
Achtergrond ontworpen door rawpixel.com / Freepik.
De avatar van Jeroen Stam met dank aan Stam.
De foto’s worden hier kleiner weergegeven dan hun originele formaat, meestal met verwijderde achtergronden en soms met kleuraanpassingen.
Sommige foto-achtergronden in de nieuwspagina zijn ontworpen door rawpixel.com van Freepik.
▪ Videocredits:
De videopitch ‘Lancering Engelstalige editie’ met dank aan
The Banned Books Museum.
Het videofragment ‘Minister moet antwoorden’ is afkomstig uit het tv-nieuwsitem
‘Klokkenluider
Edwin Giltay vecht tegen Defensie voor eerherstel’ van Hart van Nederland van SBS6.
▪ Pictogramcredits:
De vlagpictogrammen met dank aan
Freepik van
www.flaticon.com.
De meeste pictogrammen in de nieuws- en recensiepagina’s zijn gekopieerd van hun websites.
Het pictogram van zakenman, leraar en blogger met dank aan
Freepik van
flaticon.com,
CC BY 3.0.
De Srebrenica-bloem "Cvijet Srebrenice" met dank aan
Seadtr,
CC BY-SA 3.0.
▪ Kaartcredit:
De kaart van Europa is een aangepaste versie met dank aan
Tinazul,
CC BY-SA 3.0.
